Предыдущая публикация
DUZ (Natrium xlorid)
Yüz illərdən bəri insanlar üçün böyük bir önəmi olan bir qıda və qoruma maddəsidir.
Duzun önəmini artıran ən büyük özəllik qədim zamanlarda qida maddələrini uzun müddət saxlamaq üçün qoruyucu maddə olarak iistifadə edilməsidir.
Ət və balıq kimi qidalar duzun içində qurudulub saxlanaraq xarab olmaqdan qorunmuşdue.
Duz insan daxil bütün canlıların qida qaynaqlarındandır.
Qida maddəsi olması xaric, ticari baxımdan da önəmli bir maddədir; dəricilikdə, heyvandarlıqda, su yumşaltma sistemlərində ve kimya sənayəsində geniş istifadə edilir.
Ət və balığı duzlayaraq saxlayan ilk xalq misirlilərdir.
Misirlilər Nil Deltasında dəniz suyunu buxarlaşdıraraq tuz istehsal edirdilər.
Balığı duzda saxlamağa və duz istifadəsinə dair məlumatlar Çin, Şumer qaynaqlarında da yer alır.
Çində e.ə. 12-ci əsrdə duz vergisindən bəhs edən mətnlərə rast gəlinib.
Romada legionerlərin qazancının ödənməsində duzdan istifadə edilməsi bilinməkdədir.
Çinlilər, romalılar, fransızlar, venesiyalılar və digər bir çox dövlətlər savaşlar üçün pul yığılmasına görə duz vergisi qoymuşdur.
Duz (NaCl) 400 dərəcədə əriyib maye olur. Soyuyunca, həmən dəqiqə qatı kristal vəziyyətinə qayıtmır. İçinə bir kristal duz atınca bu kristal digər duz molekullarını da kristallaşdırır.
HEYVANLARA DUZ YALADILMASI...
Heyvanların işləməsi ve su içməyə təşviq edilə bilməsi üçün duz yemələri mütləqdir.
Duz orqanizmlərinin maye tarazlığını qoruyur. Bunun üçün bəzı ev heyvanlarına duz yaladılır, bəziləri yalama daşı istifadə edir, bəziləri isə toprağı yalamaq üsuluyla duz ehtiyaclarını ödəyirlər.
DuZUN AZI DA, ÇOXU DA ÖLDÜRÜR;
Duz istehlakının 2,5 qramın altına düşməsi durumunda ürək xəstəliyi riski artar ve erkən ölüm faizi yüksəlir. Buna görə günlük istifadə olunan duz 6 qramdan az olmamalıdır.
Duzdan çox istifadə ; şişkinlik,
qan təzyiqində yüksəlmə, hipertoniya, ürək döyüntüsünün pozulması, baş ağrısı, görmədə problemlər, burun qanaması, baş dönməsi, hədsiz tərləmə, hədsiz susama, ürək-damar xəstəlikləri, mədə xərçəngi, böyrək rahatsızlığı, beyin iltihabı, koma və hətta ölüm kimi nəticələrə yol aça bilir.
Şəkil:
15-ci əsrdə Parisdə duz ticarəti.
Следующая публикация
Комментарии 1