Предыдущая публикация
АЛЛАХ ТААЛАНЫН ЫСЫМДАРЫ.
Ар бир нерсенин аты бар жана атынан чакырабыз. Ошондой эле Алла Тааланын да өзүнө таандык аттары, ысым-сыпаттары бар. Бул багытта Куран аяттарында төмөнкүчө буюрулат:
«Ал – Аллах! Андан башка кудай жок. Эң жакшы ысымдар ага таандык!»
(Таха сүрөөсү: 8-аят).
«Аллахтын эң сонун ысымдары бар. Андыктан Аны Өзүнүн ысымдары менен чакыргыла жана Аллахтын аттарын атоодо акыйкаттан тайгандарды таштагыла! Алар тез арада кылмышына жараша жазаланышат.»
(Аъраф сүрөөсү: 180-аят).
Алла Тааланын затын жана бардык сыпаттарын камтыган эң улуу ысым «Аллах» ысмы болуп эсептелет. Аллах — бүткүл ааламды жараткан жалгыз Жаратуучунун энчилүү аты. «Аллах» ысмы жалгыз Жараткан үчүн гана колдонулгандыктан, анын көптүк түрү жок. Бул ысым башка эч нерсе үчүн колдонулбайт, которулбайт да.
Кээ бир куттуу хадистерде
«Исм-и азам» (Алланын эң улуу ысмы) жөнүндө кеп салынат. Бул ысым менен дуба кылуу дубанын кабылданышына себеп болоору айтылган.
(Абу Дауд, Витр, 23; Тирмизи, Даават, 64, 65).
Бирок бул Алланын кайсы ысмы болгондугу туурасында «Аллах» «Рахман», «Рахим», «ал-Хаййул-Каййуум», «зул-Жалаали вал-икром» ысымдарынын болуу ыктымалы билдирилген.
Жогорудагы аяттарда айтылгандай, эң сонун көркөм ысымдар Аллах Таалага таандык. Булар «ал-Асмаул-хуснаа» деп айтылат. Бир хадисте Алла Тааланын 99 ысмы болгондугу жөнүндө маалымдалган.
Абу Хурайра (ра)дан риваят:
«Расулуллах (ﷺ) айтты: «Aллахтын токсон тогуз ысымы бар. Бирөө кем жүз. Кимде-ким ушул ысымдарды жаттап, ага амал кылса Бейишке кирет. Аллах так, такты жакшы көрөт» (Бухари, Даават, 68; Тирмизи, Зикр, 2).
АСМАУЛЬ ХУСНА.
1-Аллах — Бүткүл ааламды жараткан жалгыз Жаратуучунун энчилүү аты.
2- Ар Рахман — Мээримдүү. Бу дүйнөдө баарына тегиз мээрим төгүүчү.
3- Ар Рахиим — Ырайымдуу, Боорукер. Акыретте момундарга гана ырайым кылуучу.
4- Ал Малик – Бардык нерселердин чыныгы Ээси жана Өкүмдары.
5- Ал Куддус – Кемчиликтерден таза, эң Ыйык, бардык жандыктарды тазалап туруучу.
6- Ас Салам – Ар кандай коркунучтардан пенделерин сак-саламат алып калуучу.
7- Ал Муъмин – Бардык нерселерге амандык, тынчтык жана бейпилдик берүүчү.
8- Ал Мухаймин – Бардык макулуктарды көзөмөлдөп, колдоп туруучу.
9- Ал Азиз – Бардык нерсеге үстөмдүк кылуучу. Кудуреттүү.
10- Ал Жаббар – Каалаган нерсесин мажбурлап кылдыруучу.
11- Аль Мутакаббир – Бардык нерседен улук.
12- Аль Халык – Бардык нерсени жаратуучу.
13- Аль Бариъ – Жоктон бар кылуучу.
14- Аль Мусаввир – Ар бир нерсенин өзүнө жарашыктуу келбет берүүчү.
15- Аль Гаффар – Кечирүүчү.
16- Аль Каххар – Бардык душмандарын жеңүүчү, Каардуу.
17- Аль Ваххаб – Белектерди, жакшылыктары тартуу кылуучу.
18- Ар Раззак – Ырыскы Берүүчү.
19- Аль Фаттах – Бардык жабык нерселерди ачуучу.
20- Аль Алиим – Бардык нерсени билүүчү.
21- Аль Кобиз – Каалаган макулугунун ырыскысын кемитүүчү, кысуучу, жанын сууруп алуучу.
22- Аль Басит – Жан салып ырыскы берүүчү.
23- Аль Хафид – Каалаган пендесинин мартабасын төмөндөтүүчү.
24- Ар Рофи – Каалаган пендесинин мартабасын көтөрүүчү.
25- Аль Муизз – Азиз, урматтуу, кудуреттүү кылуучу.
26- Аль Музилл – Кор кылуучу.
27- Ас Самиъ – Жашыруун жана ачык добуштардын баарын угуучу.
28- Аль Басир – Бардык нерсени көрүүчү.
29- Аль Хакам – Өкүм жүргүзүүчү, Өкүмдар.
30- Aль Адль – Адилеттүү.
31- Аль Латиф – Өтө жумшак мамиле кылуучу.
32- Аль Хабир – Бардык иштерден кабардар.
33- Аль Халим – Каталык-күнөөлөрдү жумшактык менен кечирүүчү.
34- Аль Азиим – Баарынан улуу жана бийик туруучу.
35- Ал Гафур – Күнөөлөрдү толугу менен кечирүүчү.
36- Аш Шакур – шүгүр кылуучу пенделерине көптөгөн соопторду берүүчү.
37- Аль Алий – Барынан жогору туруучу улуктук ээси
38- Аль Кабир – Улуулук ээси.
39- Аль Хафиз – Бардык нерсени сактоочу.
40- Аль Мукит – Ар түрдүү макулуктарга керектүү ырыскыларын берүүчү.
41- Ал Хасиб – Кулдарынын бардык кыймыл-аракетинин эсеп-кысабын алуучу.
42- Аль Жалил – Жаалдуу, Айбаттуу, бардык сыпаттары кемелдүү.
43- Аль Карим – Жоомарт, Берешен.
44- Ар Ракиб – Бардык нерселерди көрүп-билип туруучу
45- Аль Мужиб – Пенделеринин дубаларына жооп берүүчү.
46- Аль Васи – Илими менен ырайымы кең.
47- Аль Хакиим – Даанышман, Бардык нерсени даанышмандык менен жасоочу.
48- Аль Вадуд – Сүйүү, Жараткан макулуктарын сүйүүчү.
49- Аль Мажид – Даңктуу, улуктугу менен өкүмдарлыгы чексиз.
50-Аль Баис – Пайгамбарларды жөнөтүүчү жана өлүктөрдү тирилтүүчү.
51- Аш Шахид – Ар бир нерсеге күбө.
52- Аль Хакк – Акыйкат, дайыма туруктуу жана эч өзгөрбөй туруучу.
53- Аль Вакил – Бардык иштерди өз кепилдигине алуучу.
54- Аль Кавий – Чыныгы күч менен кудурет ээси.
55- Аль Матин – Өкүмдөрү бекем, эч нерсе Анын өкүмдөрүн буза албайт.
56- Аль Валий – Момундардын досу жана жардамчысы.
57- Аль Хамид – Мактоого татыктуу.
58- Аль Мухсий – Бардык нерсенин санын, эсебин билүүчү.
59- Аль Мубдий – Алгачкы жолу жоктон бар кылып жаратуучу.
60- Аль Муид – Өлгөн макулуктарга кайрадан өмүр берүүчү.
61- Аль Мухий – Жашоо берүүчү, тирилтүүчү.
62- Аль Мумит – Жашоону алуучу, өлтүрүүчү.
63- Аль Хайй – Түбөлүк тирүү.
64- Аль Каййум – Бардык макулуктарды тикелеп кармап туруучу.
65- Аль Важид – Каалаган нерсесин табуучу.
66- Аль Маажид – Чексиз даржалуу, Эң улуу даражанын ээси.
67- Аль Вахид – Жападан-жалгыз, эч кандай шериги жок.
68- Ас Самад – Беймуктаж, эч нерсеге муктаж болбоочу.
69- Аль Кадир – Чексиз кудуреттүү.
70- Аль Муктадир – Бардык нерсеге күчү жетүүчү.
71- Аль Мукаддим – Каалаганын алдыга өткөрүүчү, Өзүнө жакындатуучу.
72- Аль Муаххир – Каалаганын артта калтыруучу, Өзүнөн алыстатуучу.
73- Аль Аввал – Эң биринчи, баарынан мурунку, эң оболку.
74- Аль Ахир – Түбөлүктүү, эң акыркы.
75- Аз Захир – Бар экендиги даана, ачык-айкын көрүнүүчү.
76- Аль Батин – Жашыруун.
77- Аль Вали – Бардык макулуктарды башкаруучу.
78- Аль Мутаъали – Чыныгы улуктук ээси.
79- Аль Барр – Жакшылык кылуучу.
80- Ат Тавваб – Тообаларды кабыл кылуучу.
81- Аль Мунтаким – Жалаа жаап, зулумдук кылуучулардан өч алуучу.
82- Аль Афувв – Күнөөлөрдү толугу менен жоготуп салуучу.
83- Ар Рауф – Мээрим төгүүчү, Боорукер.
84- Маликуль Мульк – Ааламдын чыныгы кожоюну, падышасы.
85- Зулжалали вал икрам – Улуу урмат менен жакшылык ээси.
86- Аль Муксит – Акыретте адилеттик кылуучу.
87- Аль Жами – Топтоочу.
88- Аль Ганий – Өтө бай, эч нерсеге муктаж болбоочу.
89- Аль Мугни – Макулуктардын бардык муктаждыктарын камсыздоочу.
90- Аль Мани – Тоскоолдук жаратуучу, токтотуучу.
91- Аз Зарр – Кээ бир сырларга байланыштуу зыян берүүчү.
92- Ан Нафий – Пайда берүүчү.
93- Ан Нур – Ааламдарга, жан-дүйнөгө нур чачуучу.
94- Аль Хади – Туура жолго салуучу.
95- Аль Бадий – Теңдешсиз жаратуучу.
96- Аль Баки – Түбөлүктүү.
97- Аль Варис – Бардык мүлктүн чыныгы ээси жана мураскору.
98- Ар Рашид – Туура жол көрсөтүүчү.
99-Ас Сабур – Күнөөкөрлөрдү жазалоого шашылбастан сабыр кылуучу.
Следующая публикация
Комментарии 1