Ona tilim va Adabiyotim

Hosil bo’lish o’rniga ko’ra undosh tovushlar uchga bo’linadi: 1. Lab undoshlari: a) lab - lab undoshlari: b, p, m b) lab - tish undoshlari: v, f 2. Til undoshlari: a) til oldi undoshlari: t, n, d, r, l, s, sh, j, ch,z b) til o’rta undoshi: y c) til orqa undoshlari: k, g, ng d) chuqur til orqa undoshlari: q, g’, x 3. Bo’g’iz undoshi: h Tovush paychalarining ishtirokiga ko’ra undoshlar yana ikkiga bo’linadi: 1. Jarangli undoshlar: shovqin va ovozdan hosil bo’ladi: b, v, z, d, j, dj, g, g’, y, m, n, r, l, ng 2. Jarangsiz undoshlar: p, f, s, t, sh, ch, q, k, h, x Jarangsiz juftiga ega 8 ta jarangli undosh tovush mavjud:b(p),d(t),z(s),g(k),v(f),g’(x),j(sh),dj(ch) j(sirg’aluvchi, jar

DIQQAT DIQQAT DIQQAT! AKSIYA E'LON QILAMIZ. Endi intim gimnastikasi kursiga chegirma bilan qatnashish imkoniyatiz bor Yani 75 000 emas 55000 sòm tòlov bilan kantak qòshsangiz mana shu  https://t.me/AYOL_MUHABBATINI_ANGLASH guruhiga    55 ta ayolni qòshsangiz ( yaqinlariz siz uchun kantakt qòshsa bòladi) 40 000 sòm bilan 1 oy  cherez den kursda òqish imkoniyatingiz bor. Imkoniyatdan foydalanib qoling Tòlov qilish uchun @Ayollar_treneribot ga yozing https://t.me/ HkB1LbFldMkxODM6

Uzoq yurib safarda, Xorib uyga qaytgandim. Sevgilimga kun botsa, Borishimni aytgandim. Kelishimni sezganday, Derazasin ochibdi. Asta kirib qarasam, Bir qizgina yotibdi. Hayajondan qaltirab, O'pib qo'ydim labidan. Ko'p o'tmasdan shapaloq, Tegdi quloq tagidan. Keyin bilsam adashib, Ko'zlarim ham berib pand. Qizi qolib men nodon, Onasini o'pibman. Shapaloqni unutdim, Xolim bilmas hech kishi. Yomon tegdi ortidan, Otasining tepkisi... …Keyin nima bo'ldi deng, Boshga tushgan o'y bo'ldi. Ko'p o'tmasdan oradan, Hovlimizda to'y bo'ldi. Qaynonasin labidan, O'pgan kuyov men bo'ldim. Tepki yesam ham xullas, Qaynotamga teng bo'ldim. Nur yog'ildi boshidan, Bizdayin bir faqirni

Affiksal omonimiya -a:1) fe’l yasovchi:sana, ata, tuna 2) ot yasovchi: qaxqaxa, sharshara 3) sifat yasovchi: ko’tara(savdo) 4) ravish yasovchi: shartta, taqqa 5) fe’lda modal shakl yasovchi: bura 6) fe’lda ravishdosh shakl yasovchi: yoza-yoza 7) jo’nalish kelishigining qisqargan shakli: boshima, yonima 8) so’roq yuklamasi: Sen-a? 9) bog’lovchi: A qizlar-chi? -ay:1) fe’l yasovchi: kuchay, kengay 2) buyrug’ – istak mayli shakli: yozay, boray -ga1) jo’nalish keligi: litseyga, uyga 2) fe’l modal shakl yasovchi: chayqa, suvga -gi (ki, g’i)1) ot yasovchi: supurgi,kulgi 2) sifat yasovchi: bahorgi, burungi 3) fe’lda shakl yasovchi: o’qigim, yozgim, sevilgim (keladi) -gina:1) otning kichraytirish erk

O’zbek tili lug’atining boyish manbalari– asosn, ikki manbaga asoslanadi: a) ichki imkoniyatlar – so’z yasash va shevadan so’z olish: ishchi, limonzor, dugona… b) tashqi imkoniyatlar – boshqa tildan so’z olish: ruchka, stol, stul, parta (rus); futbol, boks (ingliz); tomat, limon, marmelad (ispan); vergul, palto (fransuz); manti, lagmon, shiypon (xitoy); kitob, maktab, ma’no, davlat (arab); anor, barg, qog’oz, baxt (fors-tojik)… tilning lug’aviy birliklari – so’z, qo’shma so’z, ibora (frazeologik birlik) – bulardan tilimizda doim tayyor material sifatida foydalanamiz. Paronimlar Qiyin so’zlar Ma’nodosh so’zlar (Sinonimlar) Armug’on-sovg’a Baqamti-yuzma-yuz Bot-tez Bexirad-beaql Dus

ßIR VA KÒP MA'NOLI SÖZLAR. Bir ma’noli so’zlar– tilimizda faqat bir ma’noni ifodalaydigan so’zlar: pazanda, cho’pon, sa’va, chumchuq, zirak, tul, TO’TI… Ko’p ma’noli so’zlar – tilimizda bir necha ma’noni ifodalab, o’z (bosh), ko’chma ma’nolarda ham ishlatiladigan so’zlar. Bosh ma’no – so’zning nutq tarkibidan tashqarida ifodalaydigan ma’nosi. Ko’chma ma’no - so’zning nutq tarkibidagi boshqa so’zlar yordamida anglatgan ma’nosi. Ko’p ma’noli so’zlarda ma’no ko’chishi quyidagi yo’llar bilan amalga oshadi: a) metafora– o’xshashlik asosida ma’no ko’chishi: derazaning ko’zi, o’choqning og’zi, piyolaning labi, hayotning zangi, xazon bo’lmoq, yengil kuy, gapni cho’zdi, ishni tindirdi, sovuq xabar

Sinonimlar(ma’nodosh so’zlar) – shakli har xil, ma’nosi bir – biriga yaqin bo’lgan so’zlar. Sinonimlar bir so’z turkumi doirasida yuzaga keladi barcha so’z turkumlarida sinonimlik mavjud. Sinonimik qatordagi asosiy so’z dominanta deyiladi. U uslubiy betaraf bo’ladi: masalan: yuz, chehra, jamol, bashara, turq. Yuz – dominanta, asosiy so’z, u uslubiy betaraf. Chehra, jamol – ijobiy bo’yoqdor so’zlar. Bashara, turq – salbiy bo’oqdor so’zlar. Leksik (lug’aviy) sinonimlar– so’zlar sinonimligi. Lug’aviy sinonimlar o’z ichiga ikkiga bo’linadi: 1) to’iq sinonimlar – o’zlashgan so’zlar sinonimligi: tilshunoslik - lingvistika, doston - poema, amr - farmon - buyruq, bahor - ko’klam, kosmos - fazo…

Leksikalogiya Leksikalogiyada so’zlar va ularning lug’aviy ma’nosi o’rganiladi. Tilimizdagi so’zlar mustaqil ma’no va Grammatik ma’nolarga ega bo’ladi. So’zdan nima anglatilishi, bu uning lug’aviy ma’nosi deb yuritiladi. So’zning ma’lum bir Grammatik shaklda bo’lishi, gramatik vazifani bajarishi so’zning gramatik ma’nosi hisoblanadi. Faqat mustaqil so’z turkumiga oid so’zlargina lug’aviy (leksik) ma’noga ega bo’ladi. So’zning lug’aviy ma’nosi leksikalogiyada, Grammatik ma’nosi esa grammatikada o’rganiladi. Misollar So’zning ma’nolari Lug’aviy ma’nosi Grammatik ma’nosi Daftarimbor O’quv quroli Ot, I shaxs birlikda, bosh kelishikda, ega Belgi, rang Oqpaxtalar ochildi Sifat, aniqlovc

Leksikalogiya –tildagi jamiki so’zlar, ularning tarixi, izohi, imlosi kabi muhim masalalar bilan shug’ulanuvchi bo’lim. Lug’atlar ko’zlangan maqsadga ko’ra dastlab ikki turga bo’linadi: 1. Qomusiy (ensiklopedik) lug’atlar 2. Tilshunoslik (lingvistik) lug’atlar Qomusiy lug’atlarda tabiat va jamiyatdagi narsa – hodisalar, tarixiy voqea – jarayonlar, buyuk shaxslar, ilm – fandagi kashfiyotlar, davlatlar, sharlar haqida ma’lumot beriladi. Masalan: “o’zbek ensiklopidiyasi” (14 jildlik,1971-1980). Tilshunoslik lug’atlarida so’z ma’nolari, imlosi, talaffuzi, iboralar, xalq maqollari va boshqa tilshunoslikka oid mavzular beriladi. Masalan: “o’zbek tilining imlo lug’ati” (1976-yil, 65000 ta so’z)