Предыдущая публикация
ПЕРШЫ УСЕСАЮЗНЫ ПЕРАПІС НАСЕЛЬНІЦТВА 17 СНЕЖНЯ 1926 г.
1. Спіс гаспадароў дамоў вёскі Мікулічы Брагінскага раёна
Фота 1. Мікулічы і наваколле, 1920-1930 гады. Карта з сайта dapamoznik.blogspot.com /на сайце не ўказаны год, але відавочна, карта не раней 1926 года і не пазней 1937-га/
[переписной лист] 160*
С.С.С.Р.
Всесоюзная перепись населения 1926 года
Ц. С. У.**
Переписной отдел № IV
Пострукт. участок № XI
Счетный участок № V/1
Поселенный список домохозяев №
Республика Белор.***
Губерния (область) Гомельская
Уезд (округ, кантон) Речицкий
Волость (район) Брагинская
Сельский совет Микуличский
Населённый пункт (село, деревня, хутор и т.д.) село Микуличи
[ГРАФЫ ПОСЕЛЕННЫХ СПИСКОВ]
[1] № п/п
[2] Фамилия, имя и отчество домохозяина
[3] Народность домохозяина
[4] При переписи составлено личных листков: Мужского пола
[5] При переписи составлено личных листков: Женского пола
[6] При переписи составлено личных листков: Оба пола
[7] Замечания
1. Галезник Михаил Семен.[ов] Русск. 3/5/8
2. Галезник Александр Адам.[ов] Белор. 5/6/11
3. Галезник Исаак Адамов Белор. 4/3/7
4. Галезник Павел Васильев Белор. 3/4/7
5. Феськов Степан Марк.[ов] Белор. 2/1/3
6. Здоровец Иларион Афан.[асьев] Белор. 3/2/5
7. Прохоренко Ник.[лай] Игнат.[ов] Белор. 2/3/5
8. Здоровец Иосиф Яковлев Белор. 3/2/5
9. Крысенко Артем Прохоров Белор. 6/3/9
10. Крысенко Акулина Федоров.[а] Белор. –/3/3
11. Крысенко Тимофей Иван.[ов] Русск. 2/3/5
12. Любочко Вячеслав Иван.[ов] Белор. 3/47
13. Паремский Васил.[ий] Кир.[илов] Белор. 2/2/4/не крест. типа
14. Гончар Фома Каленик.[ов] Русск. 5/2/7
15. Мороз Кузьма Терентьев Русск. 2/4/6
16. Мороз Антон Терентьев Белор. 2/3/5
17. Любочко Алекс[ан]дра Ив.[анова] Украин. 1/4/5
18. Крысенко Пeтр Фоков Белор. 2/3/5
19. Гончар Степан Кален.[иков] Белор. 1/5/6
20. Здоровец Марк Григор.[ьев] Белор. 2/1/3
21. Здоровец Исидор Григорьев Белор. 2/–/2
22. Жуков Сергей Устимов Белор. 4/4/8
23. Воронец Иван Акимов Русск. 2/1/3
24. Мороз Ульян Фадеев Белор. 3/3/6
64 71 135
[переписной лист 160, оборотная сторона]
25. Дейкун Адам Федоров Белор. 3/4/7
26. Крысенко Терентий Павл.[ов] Белор. 2/3/5
27. Крысенко Петр Федор.[ов] Русск. 4/4/8
28. Смальцер Михаил Конст.[антинов] Белор. 3/4/7
29. Смальцер Павел Данил.[ов] Русск. 3/2/5
30. Смальцер Владим.[ир] Павл.[ов] Белор. 2/2/4
31. Катеба Терентий Евф.[имов] Белор. 2/3/5
32. Сергейчук Сергий Ильич Белор. 3/4/7
33. Сергейчук Ермолай Ильин Русск. 4/1/5
34. Смальцер Василий Петр.[ов] Белор. 3/4/7
35. Комок Адам Павлов Белор. 3/5/8
36. Смальцер Роман Никол.[аев] Белор. 5/3/8
37. Корнейчук Иван Михайл.[ов] Белор. 3/5/8
38. Смальцер Алексан.[др] Ник.[олаев] Белор. 5/3/8
39. Любочко Павел Дмитр.[иев] Русск. 2/3/5
40. Крысенко Михаил Прокопов Белор. 2/6/8
41. Любочко Прокоп Степ.[анов] Белорусс. 4/6/10
42. Воронец Петр Васильев Белорусс. 3/3/6
43. Крысенко Марк Мих.[айлов] Белорусс. 1/1/2
44. Назаренко Алекс[ан]дра Мин.[ова] Белорусс. 3/3/6
45. Галезник Гавр.[ила] Констан.[тинов] Белорусс. 5/2/7
46. Крысенко Тихон Иванов Русск. 2/2/4
47. Чеховский Денис Викент.[ов] Белор. 2/1/3
48. Мороз Мария Фадеева Белорусс. 1/1/2
49. Крысенко Евгения Семен.[ова] Белор. 3/3/6
50. Галезник Иосиф Адам.[ов] Русск. 5/2/7
51. Крысенко Иосиф Иван.[ов] Белор. 2/1/3
52. Журавский Михаил Степ.[анов] Белор. 3/1/4
53. Воронец Тарас Иванов Белор. 3/3/6
54. Здоровец Михаил Григор.[ьев] Белор. 2/3/5
55. Острейко Тимофей Фом.[ин] Белор. 2/4/6
Итого [на переписном листе 160] 92 90 182
156 161 317
[переписной лист ]161
56. Галезник Федор Никиф.[оров] Русск. 2/2/4
57. Галезник Ульян Петров Белор. 1/5/6
58. Здоровец Григорий Василь.[ев] Белор. 1/2/3
59. Крысенко Артем Малахов Белор. 2/1/3
60. Смальцер Иван Никифор.[ов] Белорусс. 4/3/7
61. Смальцер Кирил Иван.[ов] Белор. 1/4/5
62. Мороз Василий Лаврент.[ьев] Белор. 2/3/5
63. Дрозд Федор Иванов Русск. 2/2/4
64. Шевчук Афанас.[ий] Минов Русск. 3/3/6
65. Мороз Иван Филипов Русск. 2/5/7
66. Мороз Адам Фролов Русск. 3/4/7
67. Мороз Михаил Фролов Белор. 1/3/4
68. Галезник Евфим Петр.[ов] Белор. 3/3/6
69. Галезник Панфил Ант.[онов] Русск. 3/4/7
70. Воронец Павел Адам.[ов] Русск. 3/47
71. Григорьевич
Биран Карп Иосифов Русск. 4/3/7
72. Биран Григорий Вас.[ильев] Белор. 6/4/10
73. Рыжик Фрол Моисеев Белор. 2/1/3
74. Феськов Алексей Львов Белор. 3/3/6
75. Здоровец Григор.[ий] Васил.[ьев] Русск. 3/5/8
76. Любочко Петр Семенов Белор. 2/2/4
77. Борисов Тимоф.[ей] Анис.[имов] Белор. 5/1/6
78. Данченко Самуил Ант.[онов] Белор. 4/4/8
79. Крысенко Иван Малах.[ов] Русск. 4/2/6
66 73 139
[переписной лист 161, оборотная сторона]
80. Козел Агафия Тимоф.[еевна] Русск. 1/1/2
81. Свириденко Устим Титов Белор. 2/3/5
82. Галезник Алекс.[андр] Вас.[ильев] Белор. 3/5/8
83. Биран Констант.[ин] Аким.[ов] Белор. 5/3/8
84. Галезник Филипп Гавр.[илов] Русск. 3/3/6
85. Галезник Степан Иосиф.[ов] Белор. 3/2/5
86. Яков Адамович
Воронец Адам Николаев Белор. 8/4/12
87. Журавский Адам Вас.[ильев] Русск. 3/7/10
88. Гончар Анастас.[ия] Иван.[ова]**** Белор. 1/4/5
89. Станкевич Платон Яков.[лев] Белор. 3/1/4
90. Мойсеев Михаил Моис.[еев] Русск. 3/-/3
91. Галезник Иван Адам.[ов] Белор. 3/3/6
92. Любочко Василий Алекс.[андров] Белор. 4/2/6
93. Любочко Ульян Васил.[ьев] Белор. 2/2/4
94. Шумигай Андрей Иван.[ов] русск. 4/1/5
95. Здоровец Прокофий Емел.[ьянов] Белор. 2/1/3
96. Здоровец Петр Прокофьев Белор. 3/3/6
97. Шевчук Павел Минов Русск. 2/3/5
98. Шевчук Евфрем Минов Белор. 2/2/4
99. Макаренко Лаврен Ник.[олаев] Белор. 2/2/4
100. Здоровец Альбина Адам.[ова] Польск. –/1/1
101. Лелявский Сергей Демент.[тиев] Белор. 1/3/4/не крест. типа
102. Лелявский Михаил Дем.[ентиев] Белор. 2/2/4
103. Сокольский Шевель Авр.[аамов] Еврейск. 2/24/не крест. типа
104. Кулик Ицка Гаврилов Еврейск. 2/2/4/не крест. типа
105. Дубровский Арон Еселев Еврейск. 2/4/6/не крестьянского типа
106. Лозебник Симон Морд.[ухаев] Еврейск. 1/2/3/не крестьян. типа
107. Фишман Хая Авраам.[ова] Еврейск. 1/3/4/не крестьян. типа
108. Шолонкевич Иван Федор.[ов] Белор. 1/3/4/не крестьянского типа
109. Езеп Тимофей Кузьм.[ов] Русск. 3/2/5/не крестьян. типа
110. Антоненко Петр Афан.[асьев] Белор. 1/-/1/не крестьян. типа
111. Скурчаев Петр Иларион.[ов] Белор. 2/3/5/не крестьянск. типа
112. Акуленко Анна Вуколов.[а] Белор. –/1/1/ не крестьянск. типа
113. Гордейчик Дмитр.[ий] Степ.[анов] Белор. 1/0/1/не крестьянского типа
78 80 157*****
Итого [село Микуличи] 300 314 614
* На пярэдняй старонцы кожнага перапіснога ліста з правага боку вертыкальна надрукаваны выходныя даныя бланка: «6-я тип.[ография] “Транспечати” НКПС». НКПС – тагачаснае міністэрства Савецкага Саюза: Народный Комиссариат Путей Сообщения.
** Ц.С.У. – Цэнтральнае статыстычнае ўпраўленне СССР. Кіраўнікі, якія ўзначальвалі ўпраўленне з 1926 па 1937 год, былі расстраляныя ў 1937–1938 гадах:
1) Валерыян АСІНСКІ (сапр. Абаленскі): 1926–1928, 1932–1935; у 1932–1935 гадах адначасова намеснік Старшыні Дзяржплана СССР. Прымаў удзел у арганізацыі перапісу 1937 года, за што і быў арыштаваны 14 кастрычніка 1937 года разам з сынам. Потым арыштавалі і жонку, якая ў 1937–1945 гадах была вязьнем ГУЛАГу як “член семьи изменника Родины” (ЧСИР). Сына расстралялі 10.12.1937 года. У сакавіку 1938 года арыштант В.Асінскі быў сведкам на працэсе Бухарына-Рыкава. Расстраляны 01.9.1938 года.
2) Уладзімір МІЛЮЦІН: 1928–1930, адначасова намеснік Старшыні Дзяржплана СССР. Арышта-ваны 26.7.1937, расстраляны 30.10.1937 года як член контррэвалюцыйнай арганізацыі “правых”.
3) Сяргей МІНАЕЎ (сапр. Канеўскі): 1930-1932. Арыштаваны 02.1.1937 года за контррэвалюцый-ную трацкісцкую дзейнасць. Расстраляны 13.7.1937 года за “актыўны ўдзел у контррэвалюцыйнай тэрарыстычнай арганізацыі “правых” на Украіне”. Яго жонка з 1937 па 1945 год была вязьнем ГУЛАГу як ЧСИР.
4) Іван КРАВАЛЬ: 1935–1937, адначасова намеснік Старшыні Дзяржплана СССР. Арганізатар перапісу 1937 года, за што і быў арыштаваны 31.5.1937, расстраляны 26.9.1937 года.
5) Іван ВЕРМЕНІЧАЎ: 1937, адначасова намеснік Старшыні Дзяржплана СССР. Арыштаваны 5.12.1937, расстраляны 08.2.1938 года як член контррэвалюцыйнай тэрарыстычнай арганізацыі.
*** 8 снежня 1926 года Гомельскі і Рэчыцкі паветы (рус. – уезды) Гомельскай губерні Расійскай Савецкай Федэратыўнай Сацыялістычнай Рэспублікі былі перададзены ў склад Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі. Навазыбкаўскі, Старадубскі і Клінцоўскі паветы засталіся ў РСФСР. Тады ж Гомельскі і Рэчыцкі паветы сталі акругамі, а на месцы ранейшых валасцей утвораны раёны, у тым ліку Брагінскі і Камарынскі раёны Рэчыцкай акругі.
**** Магчыма тут: Гончар Анастас.[ий] Иван.[ов]
***** Памылка перапісчыка пра складанні лікаў. Правільная лічба “158”.
С.С.С.Р.
Всесоюзная перепись населения 1926 года
Ц. С. У.**
Переписной отдел № IV
Пострукт. участок № XI
Счетный участок № V/1
Поселенный список домохозяев №
Республика Белор.***
Губерния (область) Гомельская
Уезд (округ, кантон) Речицкий
Волость (район) Брагинская
Сельский совет Микуличский
Населённый пункт (село, деревня, хутор и т.д.) село Микуличи
[ГРАФЫ ПОСЕЛЕННЫХ СПИСКОВ]
[1] № п/п
[2] Фамилия, имя и отчество домохозяина
[3] Народность домохозяина
[4] При переписи составлено личных листков: Мужского пола
[5] При переписи составлено личных листков: Женского пола
[6] При переписи составлено личных листков: Оба пола
[7] Замечания
1. Галезник Михаил Семен.[ов] Русск. 3/5/8
2. Галезник Александр Адам.[ов] Белор. 5/6/11
3. Галезник Исаак Адамов Белор. 4/3/7
4. Галезник Павел Васильев Белор. 3/4/7
5. Феськов Степан Марк.[ов] Белор. 2/1/3
6. Здоровец Иларион Афан.[асьев] Белор. 3/2/5
7. Прохоренко Ник.[лай] Игнат.[ов] Белор. 2/3/5
8. Здоровец Иосиф Яковлев Белор. 3/2/5
9. Крысенко Артем Прохоров Белор. 6/3/9
10. Крысенко Акулина Федоров.[а] Белор. –/3/3
11. Крысенко Тимофей Иван.[ов] Русск. 2/3/5
12. Любочко Вячеслав Иван.[ов] Белор. 3/47
13. Паремский Васил.[ий] Кир.[илов] Белор. 2/2/4/не крест. типа
14. Гончар Фома Каленик.[ов] Русск. 5/2/7
15. Мороз Кузьма Терентьев Русск. 2/4/6
16. Мороз Антон Терентьев Белор. 2/3/5
17. Любочко Алекс[ан]дра Ив.[анова] Украин. 1/4/5
18. Крысенко Пeтр Фоков Белор. 2/3/5
19. Гончар Степан Кален.[иков] Белор. 1/5/6
20. Здоровец Марк Григор.[ьев] Белор. 2/1/3
21. Здоровец Исидор Григорьев Белор. 2/–/2
22. Жуков Сергей Устимов Белор. 4/4/8
23. Воронец Иван Акимов Русск. 2/1/3
24. Мороз Ульян Фадеев Белор. 3/3/6
64 71 135
[переписной лист 160, оборотная сторона]
25. Дейкун Адам Федоров Белор. 3/4/7
26. Крысенко Терентий Павл.[ов] Белор. 2/3/5
27. Крысенко Петр Федор.[ов] Русск. 4/4/8
28. Смальцер Михаил Конст.[антинов] Белор. 3/4/7
29. Смальцер Павел Данил.[ов] Русск. 3/2/5
30. Смальцер Владим.[ир] Павл.[ов] Белор. 2/2/4
31. Катеба Терентий Евф.[имов] Белор. 2/3/5
32. Сергейчук Сергий Ильич Белор. 3/4/7
33. Сергейчук Ермолай Ильин Русск. 4/1/5
34. Смальцер Василий Петр.[ов] Белор. 3/4/7
35. Комок Адам Павлов Белор. 3/5/8
36. Смальцер Роман Никол.[аев] Белор. 5/3/8
37. Корнейчук Иван Михайл.[ов] Белор. 3/5/8
38. Смальцер Алексан.[др] Ник.[олаев] Белор. 5/3/8
39. Любочко Павел Дмитр.[иев] Русск. 2/3/5
40. Крысенко Михаил Прокопов Белор. 2/6/8
41. Любочко Прокоп Степ.[анов] Белорусс. 4/6/10
42. Воронец Петр Васильев Белорусс. 3/3/6
43. Крысенко Марк Мих.[айлов] Белорусс. 1/1/2
44. Назаренко Алекс[ан]дра Мин.[ова] Белорусс. 3/3/6
45. Галезник Гавр.[ила] Констан.[тинов] Белорусс. 5/2/7
46. Крысенко Тихон Иванов Русск. 2/2/4
47. Чеховский Денис Викент.[ов] Белор. 2/1/3
48. Мороз Мария Фадеева Белорусс. 1/1/2
49. Крысенко Евгения Семен.[ова] Белор. 3/3/6
50. Галезник Иосиф Адам.[ов] Русск. 5/2/7
51. Крысенко Иосиф Иван.[ов] Белор. 2/1/3
52. Журавский Михаил Степ.[анов] Белор. 3/1/4
53. Воронец Тарас Иванов Белор. 3/3/6
54. Здоровец Михаил Григор.[ьев] Белор. 2/3/5
55. Острейко Тимофей Фом.[ин] Белор. 2/4/6
Итого [на переписном листе 160] 92 90 182
156 161 317
[переписной лист ]161
56. Галезник Федор Никиф.[оров] Русск. 2/2/4
57. Галезник Ульян Петров Белор. 1/5/6
58. Здоровец Григорий Василь.[ев] Белор. 1/2/3
59. Крысенко Артем Малахов Белор. 2/1/3
60. Смальцер Иван Никифор.[ов] Белорусс. 4/3/7
61. Смальцер Кирил Иван.[ов] Белор. 1/4/5
62. Мороз Василий Лаврент.[ьев] Белор. 2/3/5
63. Дрозд Федор Иванов Русск. 2/2/4
64. Шевчук Афанас.[ий] Минов Русск. 3/3/6
65. Мороз Иван Филипов Русск. 2/5/7
66. Мороз Адам Фролов Русск. 3/4/7
67. Мороз Михаил Фролов Белор. 1/3/4
68. Галезник Евфим Петр.[ов] Белор. 3/3/6
69. Галезник Панфил Ант.[онов] Русск. 3/4/7
70. Воронец Павел Адам.[ов] Русск. 3/47
71. Григорьевич
Биран Карп Иосифов Русск. 4/3/7
72. Биран Григорий Вас.[ильев] Белор. 6/4/10
73. Рыжик Фрол Моисеев Белор. 2/1/3
74. Феськов Алексей Львов Белор. 3/3/6
75. Здоровец Григор.[ий] Васил.[ьев] Русск. 3/5/8
76. Любочко Петр Семенов Белор. 2/2/4
77. Борисов Тимоф.[ей] Анис.[имов] Белор. 5/1/6
78. Данченко Самуил Ант.[онов] Белор. 4/4/8
79. Крысенко Иван Малах.[ов] Русск. 4/2/6
66 73 139
[переписной лист 161, оборотная сторона]
80. Козел Агафия Тимоф.[еевна] Русск. 1/1/2
81. Свириденко Устим Титов Белор. 2/3/5
82. Галезник Алекс.[андр] Вас.[ильев] Белор. 3/5/8
83. Биран Констант.[ин] Аким.[ов] Белор. 5/3/8
84. Галезник Филипп Гавр.[илов] Русск. 3/3/6
85. Галезник Степан Иосиф.[ов] Белор. 3/2/5
86. Яков Адамович
Воронец Адам Николаев Белор. 8/4/12
87. Журавский Адам Вас.[ильев] Русск. 3/7/10
88. Гончар Анастас.[ия] Иван.[ова]**** Белор. 1/4/5
89. Станкевич Платон Яков.[лев] Белор. 3/1/4
90. Мойсеев Михаил Моис.[еев] Русск. 3/-/3
91. Галезник Иван Адам.[ов] Белор. 3/3/6
92. Любочко Василий Алекс.[андров] Белор. 4/2/6
93. Любочко Ульян Васил.[ьев] Белор. 2/2/4
94. Шумигай Андрей Иван.[ов] русск. 4/1/5
95. Здоровец Прокофий Емел.[ьянов] Белор. 2/1/3
96. Здоровец Петр Прокофьев Белор. 3/3/6
97. Шевчук Павел Минов Русск. 2/3/5
98. Шевчук Евфрем Минов Белор. 2/2/4
99. Макаренко Лаврен Ник.[олаев] Белор. 2/2/4
100. Здоровец Альбина Адам.[ова] Польск. –/1/1
101. Лелявский Сергей Демент.[тиев] Белор. 1/3/4/не крест. типа
102. Лелявский Михаил Дем.[ентиев] Белор. 2/2/4
103. Сокольский Шевель Авр.[аамов] Еврейск. 2/24/не крест. типа
104. Кулик Ицка Гаврилов Еврейск. 2/2/4/не крест. типа
105. Дубровский Арон Еселев Еврейск. 2/4/6/не крестьянского типа
106. Лозебник Симон Морд.[ухаев] Еврейск. 1/2/3/не крестьян. типа
107. Фишман Хая Авраам.[ова] Еврейск. 1/3/4/не крестьян. типа
108. Шолонкевич Иван Федор.[ов] Белор. 1/3/4/не крестьянского типа
109. Езеп Тимофей Кузьм.[ов] Русск. 3/2/5/не крестьян. типа
110. Антоненко Петр Афан.[асьев] Белор. 1/-/1/не крестьян. типа
111. Скурчаев Петр Иларион.[ов] Белор. 2/3/5/не крестьянск. типа
112. Акуленко Анна Вуколов.[а] Белор. –/1/1/ не крестьянск. типа
113. Гордейчик Дмитр.[ий] Степ.[анов] Белор. 1/0/1/не крестьянского типа
78 80 157*****
Итого [село Микуличи] 300 314 614
* На пярэдняй старонцы кожнага перапіснога ліста з правага боку вертыкальна надрукаваны выходныя даныя бланка: «6-я тип.[ография] “Транспечати” НКПС». НКПС – тагачаснае міністэрства Савецкага Саюза: Народный Комиссариат Путей Сообщения.
** Ц.С.У. – Цэнтральнае статыстычнае ўпраўленне СССР. Кіраўнікі, якія ўзначальвалі ўпраўленне з 1926 па 1937 год, былі расстраляныя ў 1937–1938 гадах:
1) Валерыян АСІНСКІ (сапр. Абаленскі): 1926–1928, 1932–1935; у 1932–1935 гадах адначасова намеснік Старшыні Дзяржплана СССР. Прымаў удзел у арганізацыі перапісу 1937 года, за што і быў арыштаваны 14 кастрычніка 1937 года разам з сынам. Потым арыштавалі і жонку, якая ў 1937–1945 гадах была вязьнем ГУЛАГу як “член семьи изменника Родины” (ЧСИР). Сына расстралялі 10.12.1937 года. У сакавіку 1938 года арыштант В.Асінскі быў сведкам на працэсе Бухарына-Рыкава. Расстраляны 01.9.1938 года.
2) Уладзімір МІЛЮЦІН: 1928–1930, адначасова намеснік Старшыні Дзяржплана СССР. Арышта-ваны 26.7.1937, расстраляны 30.10.1937 года як член контррэвалюцыйнай арганізацыі “правых”.
3) Сяргей МІНАЕЎ (сапр. Канеўскі): 1930-1932. Арыштаваны 02.1.1937 года за контррэвалюцый-ную трацкісцкую дзейнасць. Расстраляны 13.7.1937 года за “актыўны ўдзел у контррэвалюцыйнай тэрарыстычнай арганізацыі “правых” на Украіне”. Яго жонка з 1937 па 1945 год была вязьнем ГУЛАГу як ЧСИР.
4) Іван КРАВАЛЬ: 1935–1937, адначасова намеснік Старшыні Дзяржплана СССР. Арганізатар перапісу 1937 года, за што і быў арыштаваны 31.5.1937, расстраляны 26.9.1937 года.
5) Іван ВЕРМЕНІЧАЎ: 1937, адначасова намеснік Старшыні Дзяржплана СССР. Арыштаваны 5.12.1937, расстраляны 08.2.1938 года як член контррэвалюцыйнай тэрарыстычнай арганізацыі.
*** 8 снежня 1926 года Гомельскі і Рэчыцкі паветы (рус. – уезды) Гомельскай губерні Расійскай Савецкай Федэратыўнай Сацыялістычнай Рэспублікі былі перададзены ў склад Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі. Навазыбкаўскі, Старадубскі і Клінцоўскі паветы засталіся ў РСФСР. Тады ж Гомельскі і Рэчыцкі паветы сталі акругамі, а на месцы ранейшых валасцей утвораны раёны, у тым ліку Брагінскі і Камарынскі раёны Рэчыцкай акругі.
**** Магчыма тут: Гончар Анастас.[ий] Иван.[ов]
***** Памылка перапісчыка пра складанні лікаў. Правільная лічба “158”.
2. Спіс гаспадароў дамоў мікуліцкай хутарской сялібы КРАСНАЕ
Фота 2. Перапіс 17.12.1926 г., ліст 162 (пярэдні бок), 20 гаспадарак хутарской сялібы КРАСНАЕ Мікуліцкага с/с Брагінскага раёна Рэчыцкай акругі (афіцыйна: Пасёлак Краснае)
Фота 3.Перапіс 17.12.1926 г., ліст 162 (адваротны бок), 15 гаспадарак хутарской сялібы КРАСНАЕ Мікуліцкага с/с Брагінскага раёна Рэчыцкай акругі (афіцыйна: Пасёлак Краснае)
[переписной лист] 162
Поселок «Красное» № 4
1. Крысенко Артем Ант.[онов] Белорусс 1/3/4
2. Крысенко Иван Михайлов Белорусс 3/4/7
3. Мороз Тимофей Макс.[имов] Белорусс 2/5/7
4. Смальцер Марк Романов Белорусс 4/3/7
5. Назаренко Сила Кириллов Белорусс 3/4/7
6. Назаренко Григорий Силов Белорусс 3/3/6
7. Любочко Прохор Семенов Белорусс 1/3/4
8. Шевчук Андрей Минов Белорусс 4/7/11
9. Мария Максимова^
Назаренко Николай Алекс.[андров] Белорусс 1/6/7
10. Галезник Кондрат Осипов Белорусс 4/4/8
11. София Адамова
Галезник Павел Иванов Белорусс 1/2/3
12. Галезник Иван Автономов Белорусс 3/5/8
Итого 30 49 79
Хутора «Красное» № 5^^
1. Смальцер Николай Афан.[асьев] Белорусс 1/5/6
2. Смальцер Тимофей Афан.[асьев] Белорусс 2/4/6
3. Анисия Каленикова
Смальцер Николай Евменов Белорусс 3/5/8
4. Воронец Савва Степанов^^^ Белорусс 3/2/5
5. Воронец Яков Григорьев Белорусс 2/4/6
6. Воронец Иосиф Иванов Белорусс 1/3/4
7. Здоровец Иосиф Иосифов Белорусс 2/3/5
8. Крысенко Кон[стан]тин Мал.[ахов] Белорусс 4/2/6
[переписной лист 162, оборотная сторона]
9. Воронец Адам Иванов Белорусс 5/2/7
10. Феськов Федор Марков Белорусс 3/4/7
11. Воронец Конст[ан]тин Григор.[ьев] Белорусс 4/2/6
12. Биран Феофан Васильев Белорусс 3/3/6
13. Борисов Прохор Онисим.[ов] Белорусс 3/3/6
14. Макаренко Михаил Лавр.[енов] Белорусс 2/4/6
15. Феськов Аким Федоров Белорусс 3/1/4
Итого 41 47 88
Хутора «Микуличские» № 6^^^^
1. Васильев Петр Афанас.[ьев] [не ўказана] 3/2/5
2. Фил…..я ..………….^^^^^
Голезник Иван Алек[сан]дров Белорусс 2/1/3
3. Феськов Даметий Марков Белорусс 3/3/6
4. Здоровец Харитон Кузьм.[ов] Белорусс 5/4/9
5. Галезник Тихон Исааков Белорусс 2/1/3
6. Крысенко Петр Игнатов Белорусс 4/4/8
7. Голезник Анна Игнатьева Белорусс 2/5/7
8. Улита Адамова
Голезник Тихон Осипов Белорусс 1/2/3
Итого 22 22 44
^ Імя і імя па бацьку гаспадара дома закрэслена, зверху напісана асоба, якая засталася за гаспадара: “Марыя Максімава”. Мабыць, перапісчык спачатку запісаў галавою гаспадаркі мужа Марыі, а потым зрабіў праўку/удакладненне: зверху напісаў імя сапраўднага (дэ-факта або дэ-юрэ) гаспадара. Дзе ў гэты час быў Назаранка Мікалай Аляксандраў?
^^ Як бачым, спіс гаспадароў хутарскіх сядзіб “Краснае” № 5 ад 17 снежня 1926 года адпавядае план-схеме (гл. ніжэй), састаўленай ў жніўні 1990 года.
Відавочна, перапісчык прыехаў/прыйшоў да хутароў “Краснае” № 5 і перапісаў сям’ю СМАЛЬЦАРА Мікалая Апанасава “Тайку” (1), потым яго брата СМАЛЬЦАРА Цімоха Апанасава “Мядзьведзя” (2), потым дваюраднага брата Тайкі і Мядзьведзя СМАЛЬЦАРА Мікалая Яўменава (3), потым ВАРАНЦА Саўку Сцяпанава (4; жонка Саўкі Ганна – родная сястра Смальцара Мікалая Яўменава), потым дваюраднага брата Саўкі ВАРАНЦА Якава Рыгорава “Сабачкіна” (5; жонка Якава Смальцар Алена – дваюрадная сястра Ганны і Мікалая Яўменавых).
Далей, за межамі план-схемы, таксама сваякоў хапае: браты ВАРАНЕЦ Ёся/Іосіф Іванаў (6) і ВАРАНЕЦ Адам Іванаў “Ручаёвец” (9) – дваюрадныя браты Варанца Саўкі, ВАРАНЕЦ Канстанцін Рыгораў (11) – брат Варанца Якава Рыгорава “Сабачкіна” і дваюрадны брат Варанца Саўкі.
^^^ Трэба ўлічваць, што ў арыгінале перапіснога ліста могуць быць ненаўмысныя (або наўмысныя?) памылкі. Напрыклад, паводле 162-га ліста, у сям’і майго дзеда Варанца Саўкі Сцяпанава нібыта было 3 асобы мужскога полу і 2 жаночага. На самай справе, 17.12.1926 года сям’я дзеда складалася з двух мужчын (Саўка і яго сын Адам) і з трох жанчын (жонка Ганна, цешча Мар’яна, дачка Марыя).
^^^^ На карце “Мікулічы і наваколле” – пасярэдзіне паміж Мікулічамі і Кавакай – мы бачым пасёлак “Краснае” № 4, на паўночны ўсход ад якога, справа ад Шляху Хойнікі-Брагін вольна раскінуліся хутары “Краснае” № 5. А дзе хутары “Мікуліцкія” № 6? Можа хутары “Мікуліцкія” № 6 былі на паўднёвым усходзе ад пасёлка “Краснае” № 4, справа ад дарогі Мікулічы-Кавака?
Відавочна, што ўсе сялянскія хутарскія сядзібы ў трохкутніку Мікулічы-Пажаркі-Кавака – гэта адзіная хутарская сяліба КРАСНАЕ (афіцыйна: Пасёлак Краснае), якую перапісчыкі для зручнасці раздзялілі на тры часткі і абазначылі гэтыя часткі лічбамі 4, 5, 6.
У канцы 1930-х гадоў хутаран прымусова перасялілі ў Мікулічы, дзе яны заснавалі Новую вуліцу. Па словах мікулянкі Галезнік (Смальцар) Соф'і Маркаўны, да пачатку вайны (1941 год) з усёй сялібы КРАСНАЕ па па пэўных прычынах улады не перасялілі ў Мікулічы чатыры сям’і: Смальцара Марка Раманава, “Сілавых”, “Кавадзёравых”, “Кандрацікавых” (усе з пасёлка “Краснае” № 4).
^^^^^ Нізкая якасць копіі дакумента. Магчыма, імя і імя па-бацьку: Филния Николаева (?)
Поселок «Красное» № 4
1. Крысенко Артем Ант.[онов] Белорусс 1/3/4
2. Крысенко Иван Михайлов Белорусс 3/4/7
3. Мороз Тимофей Макс.[имов] Белорусс 2/5/7
4. Смальцер Марк Романов Белорусс 4/3/7
5. Назаренко Сила Кириллов Белорусс 3/4/7
6. Назаренко Григорий Силов Белорусс 3/3/6
7. Любочко Прохор Семенов Белорусс 1/3/4
8. Шевчук Андрей Минов Белорусс 4/7/11
9. Мария Максимова^
Назаренко Николай Алекс.[андров] Белорусс 1/6/7
10. Галезник Кондрат Осипов Белорусс 4/4/8
11. София Адамова
Галезник Павел Иванов Белорусс 1/2/3
12. Галезник Иван Автономов Белорусс 3/5/8
Итого 30 49 79
Хутора «Красное» № 5^^
1. Смальцер Николай Афан.[асьев] Белорусс 1/5/6
2. Смальцер Тимофей Афан.[асьев] Белорусс 2/4/6
3. Анисия Каленикова
Смальцер Николай Евменов Белорусс 3/5/8
4. Воронец Савва Степанов^^^ Белорусс 3/2/5
5. Воронец Яков Григорьев Белорусс 2/4/6
6. Воронец Иосиф Иванов Белорусс 1/3/4
7. Здоровец Иосиф Иосифов Белорусс 2/3/5
8. Крысенко Кон[стан]тин Мал.[ахов] Белорусс 4/2/6
[переписной лист 162, оборотная сторона]
9. Воронец Адам Иванов Белорусс 5/2/7
10. Феськов Федор Марков Белорусс 3/4/7
11. Воронец Конст[ан]тин Григор.[ьев] Белорусс 4/2/6
12. Биран Феофан Васильев Белорусс 3/3/6
13. Борисов Прохор Онисим.[ов] Белорусс 3/3/6
14. Макаренко Михаил Лавр.[енов] Белорусс 2/4/6
15. Феськов Аким Федоров Белорусс 3/1/4
Итого 41 47 88
Хутора «Микуличские» № 6^^^^
1. Васильев Петр Афанас.[ьев] [не ўказана] 3/2/5
2. Фил…..я ..………….^^^^^
Голезник Иван Алек[сан]дров Белорусс 2/1/3
3. Феськов Даметий Марков Белорусс 3/3/6
4. Здоровец Харитон Кузьм.[ов] Белорусс 5/4/9
5. Галезник Тихон Исааков Белорусс 2/1/3
6. Крысенко Петр Игнатов Белорусс 4/4/8
7. Голезник Анна Игнатьева Белорусс 2/5/7
8. Улита Адамова
Голезник Тихон Осипов Белорусс 1/2/3
Итого 22 22 44
^ Імя і імя па бацьку гаспадара дома закрэслена, зверху напісана асоба, якая засталася за гаспадара: “Марыя Максімава”. Мабыць, перапісчык спачатку запісаў галавою гаспадаркі мужа Марыі, а потым зрабіў праўку/удакладненне: зверху напісаў імя сапраўднага (дэ-факта або дэ-юрэ) гаспадара. Дзе ў гэты час быў Назаранка Мікалай Аляксандраў?
^^ Як бачым, спіс гаспадароў хутарскіх сядзіб “Краснае” № 5 ад 17 снежня 1926 года адпавядае план-схеме (гл. ніжэй), састаўленай ў жніўні 1990 года.
Відавочна, перапісчык прыехаў/прыйшоў да хутароў “Краснае” № 5 і перапісаў сям’ю СМАЛЬЦАРА Мікалая Апанасава “Тайку” (1), потым яго брата СМАЛЬЦАРА Цімоха Апанасава “Мядзьведзя” (2), потым дваюраднага брата Тайкі і Мядзьведзя СМАЛЬЦАРА Мікалая Яўменава (3), потым ВАРАНЦА Саўку Сцяпанава (4; жонка Саўкі Ганна – родная сястра Смальцара Мікалая Яўменава), потым дваюраднага брата Саўкі ВАРАНЦА Якава Рыгорава “Сабачкіна” (5; жонка Якава Смальцар Алена – дваюрадная сястра Ганны і Мікалая Яўменавых).
Далей, за межамі план-схемы, таксама сваякоў хапае: браты ВАРАНЕЦ Ёся/Іосіф Іванаў (6) і ВАРАНЕЦ Адам Іванаў “Ручаёвец” (9) – дваюрадныя браты Варанца Саўкі, ВАРАНЕЦ Канстанцін Рыгораў (11) – брат Варанца Якава Рыгорава “Сабачкіна” і дваюрадны брат Варанца Саўкі.
^^^ Трэба ўлічваць, што ў арыгінале перапіснога ліста могуць быць ненаўмысныя (або наўмысныя?) памылкі. Напрыклад, паводле 162-га ліста, у сям’і майго дзеда Варанца Саўкі Сцяпанава нібыта было 3 асобы мужскога полу і 2 жаночага. На самай справе, 17.12.1926 года сям’я дзеда складалася з двух мужчын (Саўка і яго сын Адам) і з трох жанчын (жонка Ганна, цешча Мар’яна, дачка Марыя).
^^^^ На карце “Мікулічы і наваколле” – пасярэдзіне паміж Мікулічамі і Кавакай – мы бачым пасёлак “Краснае” № 4, на паўночны ўсход ад якога, справа ад Шляху Хойнікі-Брагін вольна раскінуліся хутары “Краснае” № 5. А дзе хутары “Мікуліцкія” № 6? Можа хутары “Мікуліцкія” № 6 былі на паўднёвым усходзе ад пасёлка “Краснае” № 4, справа ад дарогі Мікулічы-Кавака?
Відавочна, што ўсе сялянскія хутарскія сядзібы ў трохкутніку Мікулічы-Пажаркі-Кавака – гэта адзіная хутарская сяліба КРАСНАЕ (афіцыйна: Пасёлак Краснае), якую перапісчыкі для зручнасці раздзялілі на тры часткі і абазначылі гэтыя часткі лічбамі 4, 5, 6.
У канцы 1930-х гадоў хутаран прымусова перасялілі ў Мікулічы, дзе яны заснавалі Новую вуліцу. Па словах мікулянкі Галезнік (Смальцар) Соф'і Маркаўны, да пачатку вайны (1941 год) з усёй сялібы КРАСНАЕ па па пэўных прычынах улады не перасялілі ў Мікулічы чатыры сям’і: Смальцара Марка Раманава, “Сілавых”, “Кавадзёравых”, “Кандрацікавых” (усе з пасёлка “Краснае” № 4).
^^^^^ Нізкая якасць копіі дакумента. Магчыма, імя і імя па-бацьку: Филния Николаева (?)
Фота 4. План-схема пяці селішчаў хутарской сялібы КРАСНАЕ Мікуліцкага сельсавета. Сяліба існавала ў 1923-1939 гадах у трохкутніку Мікулічы-Пажаркі-Кавака і, паводле першага ўсесаюзнага перапісу 17 снежня 1926 года, налічвала 35 гаспадарак
Фота 5. 1990, жнівень. Варанец Адам Савельевіч на селішчы свайго дзядзі Смальцара Мікалая Яўменавіча, прыкладна на тым месцы, дзе ў 1933-1939 гадах была зямлянка. За яго спінай – невялікі гаёк уздоўж Шляху /фатаграфаваў Варанец Міхаіл Адамавіч/
У жніўні 1990 года я папрасіў тату паказаць месца, дзе быў хутар дзеда Варанца Саўкі. Праз 51 год Адам Савельевіч упершыню збочыў са Шляху і ступіў на роднае селішча. Кукуруза на калгасным полі вырасла ўжо ў пояс, таму арыентавацца было цяжка. “Недзе там – паказаў тата рукой – была Копанька”. Мы прайшлі колькі дзесяткаў метраў і ўбачылі рэшткі сажалкі – адзіны дакладны арыенцір былой хутарской сядзібы. Першы раз я пабачыў слёзы ў вачах таты...
Фота 6. 01.7.2015. Варанец Міхась з жонкай Ірынай на ўзбочыне Шляху, адкуль у 1920-х пачыналася зямля “кулакоў” Смальцара М.Я., Варанца С.С. і інш. Дзед Ірыны жыў у Арэнбургскай вобласці і быў сапраўдным кулаком. Меў наёмных работнікаў. Самараскулачыўся.
2.1. Бяздомныя хутаране
У пачатку 1930-х гадоў некаторыя мікуліцкія сем’і сталі бяздомнымі. “Кватэрнае пытанне” не абыйшло стараной і хутаран, селішчы якіх абазначаны на план-схеме 1990 года:1. 31 снежня 1931 года ўлады выгналі з хаты сям’ю ВАРАНЦА Саўкі Сцяпанава (гаспадара яшчэ ў 1930 годзе арыштавалі і пасадзілі ў турму), а хату вясной 1932 года перавезлі ў камуну “Восход –Заря” Глухавіцкага с/с Брагінскага раёна. Пасля распаду камуны хату прыстасавалі пад будынак адміністрацыі Глухавіцкага сельскага Савета.
2. Сям’я Саўкі перабралася ў хату сваяка – Смальцара Мікалая Яўменава, дзе ўжо мясцілася гэткая ж бяздомная сям’я СМАЛЬЦАРА Цімоха Апанасава “Мядзьведзя”. Сам Цімох у гэты час “мясціўся” ў ИТД (исправительно-трудовой дом). Не ведаю, куды перавезлі хату Мядзьведяў.
3. Восенню 1932 года выгналі з хаты сям’ю СМАЛЬЦАРА Мікалая Яўменава і дзве сям’і “кватарантаў”. Смальцар М.Я. быў арыштаваны 7 сакавіка 1932 года і ў гэты час знаходзіўся ў ГУЛАГу. Па словах аднаго з унукаў Мікалая Яўменавіча, у маленстве ён чуў, што хату дзеда нібыта прыстасавалі пад хату-чытальню, але ці так яно было на самай справе, ці сапраўды хату перавезлі ў Мікулічы пад бібліятэку, згаданы нашчадак дакладна сказаць не можа.
4. У 1926 годзе ў Мікулічах узвялі новы школьны будынак, а ў 1930 годзе да яго зрабілі прыбудову… з хаты ВАРАНЦА Якава Рыгорава “Сабачкіна”! Гаспадара хаты і яго сямейнікаў не выкінулі на вуліцу. Якаў уступіў у калгас і яму ў Мікулічах (кажучы цяперашнімі тэрмінамі) прадаставілі жыллё з “падменнага фонду” – хату старых Пілякоў.
5. СМАЛЬЦАР Мікалай Апанасаў “Тайка” яшчэ ў 1932 годзе быў аднаасобнікам-цвёрдазаданнікам (не ведаю, у якім годзе “Тайкі” ўступілі ў калгас), але, на шчасце гэтай сям’і, іх не выгналі з хаты. Падчас прымусовага ссялення хутароў (1937-1939 гг), Мікалай Апанасавіч перавёз сваю хату ў Мікулічы на Новую вуліцу, дзе яна стаіць па сёння.
2.2. Доля былой хутаранкі, 99-гадовай Марусі “Тайкавай”
У хутаран “Тайкаў” было сямёра дзяцей: Антоля, Яўгенія, Таня, Міша, Пеця, Маруся, Паўліна. У бацькоўскай хаце да 1 лістапада 2023 года жыла ў добрым здароўі і розуме (для яе веку, 1925 г.н.) Смальцар Марыя Мікалаеўна, якая так і не выйшла замуж (жаніхі загінулі на вайне 1941-1945 гг) і не мела дзяцей. У хаце, як і сто гадоў таму, – пячны абагрэў, уборная і вада – на двары.Фота 7. 01.7.2015, в. Мікулічы, Новая вуліца, каля хаты 90-гадовай Смальцар М.М. "Тайкавай". Цётка Маруся ўспамінае, як у маленстве па сцежцы, абазначанай на план-схеме 1990 года, бегала ў зямлянку да дваюраднай цёці Варанец (Смальцар) Ганны Яўменаўны.
– з 1 лістапада, упершыню за сто год, – хата пустая, без гаспадароў… Работнікі сацыяльнай службы Брагінскага раёна шматкроць прапаноўвалі Марыі Мікалаеўне пераехаць у інтэрнат для састарэлых, які знаходзіцца ў пасёлку Камарын (50 км ад Мікуліч – заўвага мая, М.В.), але бабуля ўпарцілася: “Хачу памерці ў сваёй хаце”. Тады вышэйназваныя работнікі 31 кастрычніка пайшлі на хітрыкі. Сказалі Марыі Мікалаеўне, што павязуць яе ў раённую больніцу для абследавання, а адвезлі ў Камарынскі інтэрнат. Старая ў роспачы, плача, просіцца дадому…
Вечарам 2 лістапада 2023 года я сядзеў у хаце цёткі Марусі і слухаў гэты сумны расказ гамяльчаніна Дзмітрыя Карпенкі – сваяка Марыі Мікалаеўны (унук яе сястры Антолі), які толькі-толькі прыехаў з Камарына…
Што б ні гаварылі работнікі сацыяльнай службы ў сваё апраўданне, але, па законах нашай краіны, ніхто не мае права высяліць чалавека з уласнай хаты насуперак яго волі.
Калі 31 снежня 1931 года брагінскія ўлады выселілі з хаты сям’ю Варанца Саўкі, дык дбалі яны не пра яго сямімесячнага сына Паўла і не пра яго састарэлую цешчу Мар’яну, а думалі, як выканаць загад маскоўскіх правадыроў “ликвидировать кулачество как класс”.
Калі ў 1939 годзе брагінскія ўлады прымусілі сям’ю Тайкаў перасяліцца з хутара ў Мікулічы, дык яны таксама выконвалі прынятае ў Маскве рашэнне.
Бяспрэчна, нічога падобнага у дадзеным выпадку няма, бо цяпер у нас свая ўласная дзяржава. Цяпер рашэнні прымаюцца ў Мінску і, адпаведна, няма і не можа быць загаду/дазволу сацыяльным службам прымусова/падманам звозіць састарэлых людзей (нібыта для іх дабра) у інтэрнаты. Цяпер кожны грамадзянін Беларусі мае права сам выбіраць, дзе яму жыць (артыкул 30 Канстытуцыі), а абавязак сацыяльных служб – забяспечыць належны дагляд за такімі старымі як Марыя Мікалаеўна людзьмі не толькі ў інтэрнатах, а і па месцы іх жыхарства ў выпадку, калі чалавек не жадае жыць у інтэрнаце. Наша дзяржава не такая ўжо і бедная. Магчымасці для гэтага ёсць.
Невядома, пра што дбаў і пра што думаў той канкрэтны брагінскі чыноўнік, які 31 кастрычніка 2023 года прыняў рашэнне выселіць цётку Марусю з яе хаты, але, акрамя маральнага аспекта, такое рашэнне супярэчыць Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь – Асноўнаму Закону нашай дзяржавы.
Увага! Аўтары сайта размясцілі толькі дзве графы пасяленных спісаў (№ п/п і прозвішча, імя і імя па бацьку гаспадара дома), але не папярэдзілі наведвальнікаў сайта, што гэтыя спісы складаюцца з сямі граф. Другое. На гэтым жа сайце – dapamoznik.blogspot.com – у нібыта “поўным” спісе населеных пунктаў БССР па матэрыялах Усесаюзнага перапісу насельніцтва 1926 года адсутнічаюць досыць вялікія мікуліцкія хутарскія сялібы Красная Гара, Новая Вёска і Уллянаўка?!
Раз падчас перапісу 1926 года перапісчыкі абазначылі пэўныя мікуліцкія хутары лічбамі 4, 5, 6 (гл. перапісны ліст 162), значыць былі і хутары пад нумарамі 1, 2, 3. Можа быць, лічбамі 1, 2, 3 перапісчыкі абазначылі якраз Красную Гару, Новую Вёску і Уллянаўку?
Наша зямлячка Святлана Лявоненка ў сваім даследаванні “Календарь памятных дат” вёскі Мікулічы” (2020 г.) называе такія прозвішчы жыхароў згаданых населеных пунктаў: ГАЛЕЗНІК (Краснагорск); ВІННІК, ЖУКОЎСКІ, ЗАХАРЧУК, КРАЎЧАНКА, ПРЫХОДЗЬКА (Новая Вёска); ЗАХОЖЫ, КУЛІЦКІ, КУР’ЯН, ПУЧЫН, ФЯДУН (Уллянаўка). Таксама С.Лявоненка паведамляе, што жыхароў гэтых трох хутарскіх сяліб у 1938 годзе перасялілі ў Мікулічы.
КРАСНАЯ ГАРА / КРАСНАГОРСК
У 1960-1970-х гадых шмат разоў я пасвіў тавар на поплаве, які цягнуўся на поўдзень ад Мікуліч, далей на ўсход і перад Кавакай паварочваў на поўнач. І не ўцям мне было, што вось тут, на горцы якіхсьці 30-40 гадоў таму былі хаты, жылі людзі…
Мяркую, пасёлак КРАСНАЯ ГАРА – гэтаксама як і сяліба КРАСНАЕ ў трохкутніку Мікулічы-Пажаркі-Кавака – быў заснаваны ў першай палове 1920-х гадоў дзякуючы палітыцы хутарызацыі (гл. публікацыю “Лёс сялян Брагіншчыны ў 30-я гады XX стагоддзя”, 27.4.2023). Тады было багата новых назваў са словам “красны”.
Пра існаванне пасёлка Красная Гара я даведаўся ў 1993 годзе:
– 11 верасня 1991 года жыхар вёскі Мікулічы Галезнік Рыгор Паўлавіч (1918 г.н.) напісаў у Брагінскую раённую “Камісію па аказанні садзейнічання і забеспячэнні праў ахвяраў палітычных рэпрэсій 1920-1950 гадоў і ўвекавечванні іх памяці”, што падчас раскулачвання Варанца Савелія Сцяпанавіча яго хату забралі ў вёску Глухавічы, хлеў, гумно, свіран і трох коней (два рабочых, адзін выязны) – у пасёлак Краснагорск для брыгады № 1 калгаса “Чырвоны Кастрычнік”. Выязнога каня забраў сабе брыгадзір /з перапіскі майго дзядзі Варанца Паўла Савельевіча з уладамі ў 1991-1993 гадах/.
Не распытаў тады ў дзядзі Паўла Савельевіча і ў таты Адама Савельевіча больш падрабязна пра Краснагорск і пра таго ж брыгадзіра.
Можа брыгадзір, калі бачыў маю бабу Ганну, ціха здароваўся і сарамліва апускаў вочы, бо, паводле маральных нормаў беларусаў, ад крадзенага не пасыцееш. Тут нібыта і не крадзенае, бо закон жа ёсць з самой Масквы аб канфіскацыі маёмасці кулакоў і перадачы яе ў калгасы. З другога боку – усё ж не па людску…
А можа было наадварот. Мо брыгадзіру брыгады № 1 калгаса “Чырвоны Кастрычнік” аніколькі не было сорамна. Мо ён гойсаў на саўкавым кані па наваколлі ды гігікаў, давольны сваёй удачы, бо пры цару і пры Часовым урадзе ён нават у сне не марыў, што некалі будзе гарцаваць перад мікулянамі на такім дабрэнным кані…
Яшчэ ў дзяцінстве чуў ад таты расказ, як ягоная маці несла дзецям у зямлянку хлеб і яшчэ нейкія прадукты (зарабіла, працуючы ў людзей), а калгасны брыгадзір пераняў Ганну Яўменаўну, адабраў яду і, са словамі “сама здохнеш, і дзеці твае здохнуць”, утаптаў у гразь. Можа утаптаў якраз брыгадзір брыгады № 1 калгаса “Чырвоны Кастрычнік”? Зрэшты, справа не ў ім і яму падобных. Не было б за іхнімі спінамі чужой злой сілы, не праявілася б, не вылезла наверх іх уласнае зло.
НОВАЯ ВЁСКА і УЛЛЯНАЎКА
Думаю, хутарскія сялібы Новая Вёска і Уллянаўка таксама былі заснаваны ў першай палове 1920-х гадоў.
Зразумела, назва “Новая Вёска” ўзнікла разам з гэтым населеным пунктам. Тады хапала і новых назваў са словам “новы”, што найперш азначала новае савецкае жыццё.
Назва “Уллянаўка” можа быць старэйшай за сам пасёлак. Мо да заснавання пасёлка там была сядзіба з такой назвай, або мясцовасць так называлася. А мо пасёлак названы ў гонар Леніна (Уллянава Уладзіміра Ілліча)?
_______________________________________
17 красавіка 2024 г., ураджэнец вёскі Мікулічы Варанец Міхаіл Адамаў
Вечарам 2 лістапада 2023 года я сядзеў у хаце цёткі Марусі і слухаў гэты сумны расказ гамяльчаніна Дзмітрыя Карпенкі – сваяка Марыі Мікалаеўны (унук яе сястры Антолі), які толькі-толькі прыехаў з Камарына…
Што б ні гаварылі работнікі сацыяльнай службы ў сваё апраўданне, але, па законах нашай краіны, ніхто не мае права высяліць чалавека з уласнай хаты насуперак яго волі.
Калі 31 снежня 1931 года брагінскія ўлады выселілі з хаты сям’ю Варанца Саўкі, дык дбалі яны не пра яго сямімесячнага сына Паўла і не пра яго састарэлую цешчу Мар’яну, а думалі, як выканаць загад маскоўскіх правадыроў “ликвидировать кулачество как класс”.
Калі ў 1939 годзе брагінскія ўлады прымусілі сям’ю Тайкаў перасяліцца з хутара ў Мікулічы, дык яны таксама выконвалі прынятае ў Маскве рашэнне.
Бяспрэчна, нічога падобнага у дадзеным выпадку няма, бо цяпер у нас свая ўласная дзяржава. Цяпер рашэнні прымаюцца ў Мінску і, адпаведна, няма і не можа быць загаду/дазволу сацыяльным службам прымусова/падманам звозіць састарэлых людзей (нібыта для іх дабра) у інтэрнаты. Цяпер кожны грамадзянін Беларусі мае права сам выбіраць, дзе яму жыць (артыкул 30 Канстытуцыі), а абавязак сацыяльных служб – забяспечыць належны дагляд за такімі старымі як Марыя Мікалаеўна людзьмі не толькі ў інтэрнатах, а і па месцы іх жыхарства ў выпадку, калі чалавек не жадае жыць у інтэрнаце. Наша дзяржава не такая ўжо і бедная. Магчымасці для гэтага ёсць.
Невядома, пра што дбаў і пра што думаў той канкрэтны брагінскі чыноўнік, які 31 кастрычніка 2023 года прыняў рашэнне выселіць цётку Марусю з яе хаты, але, акрамя маральнага аспекта, такое рашэнне супярэчыць Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь – Асноўнаму Закону нашай дзяржавы.
3. Мікуліцкія хутары: Красная Гара, Новая Вёска, Уллянаўка
На сайце dapamoznik.blogspot.com (гл. СПИСКИ ХОЗЯЙСТВ И ПОСЕЛЕННЫЕ СПИСКИ ДОМОХОЗЯЕВ 1925-1926) размешчаны спісы гаспадароў дамоў некаторых населеных пунктаў Рэчыцкай акругі падчас правядзення першага Усесаюзнага перапісу насельніцтва 17 снежня 1926 года: 1. вёска Сабалі, 2. в. Кавака, 3. в. Іллічы, 4. в. Нудзічы, 5. в. Конанаўшчына, 6. хутар Ліпаў Востраў, 7. лясная старожка Дзяўго, 8. сяло Мікулічы, 9. пасёлак Краснае (№ 4), 10. хутары Краснае (№ 5), 11. хутары Мікуліцкія (№ 6), 12 в. Марытон, 13. с. Астрагляды, 14. саўгас Астрагляды, 15. в. Вязок (усе 15 – Брагінскі раён); 16) в. Высокае, 17) пасёлак Красная Зара, 18) с. Губарэвічы (усе 3 – Хойніцкі раён).Увага! Аўтары сайта размясцілі толькі дзве графы пасяленных спісаў (№ п/п і прозвішча, імя і імя па бацьку гаспадара дома), але не папярэдзілі наведвальнікаў сайта, што гэтыя спісы складаюцца з сямі граф. Другое. На гэтым жа сайце – dapamoznik.blogspot.com – у нібыта “поўным” спісе населеных пунктаў БССР па матэрыялах Усесаюзнага перапісу насельніцтва 1926 года адсутнічаюць досыць вялікія мікуліцкія хутарскія сялібы Красная Гара, Новая Вёска і Уллянаўка?!
Раз падчас перапісу 1926 года перапісчыкі абазначылі пэўныя мікуліцкія хутары лічбамі 4, 5, 6 (гл. перапісны ліст 162), значыць былі і хутары пад нумарамі 1, 2, 3. Можа быць, лічбамі 1, 2, 3 перапісчыкі абазначылі якраз Красную Гару, Новую Вёску і Уллянаўку?
Наша зямлячка Святлана Лявоненка ў сваім даследаванні “Календарь памятных дат” вёскі Мікулічы” (2020 г.) называе такія прозвішчы жыхароў згаданых населеных пунктаў: ГАЛЕЗНІК (Краснагорск); ВІННІК, ЖУКОЎСКІ, ЗАХАРЧУК, КРАЎЧАНКА, ПРЫХОДЗЬКА (Новая Вёска); ЗАХОЖЫ, КУЛІЦКІ, КУР’ЯН, ПУЧЫН, ФЯДУН (Уллянаўка). Таксама С.Лявоненка паведамляе, што жыхароў гэтых трох хутарскіх сяліб у 1938 годзе перасялілі ў Мікулічы.
КРАСНАЯ ГАРА / КРАСНАГОРСК
У 1960-1970-х гадых шмат разоў я пасвіў тавар на поплаве, які цягнуўся на поўдзень ад Мікуліч, далей на ўсход і перад Кавакай паварочваў на поўнач. І не ўцям мне было, што вось тут, на горцы якіхсьці 30-40 гадоў таму былі хаты, жылі людзі…
Мяркую, пасёлак КРАСНАЯ ГАРА – гэтаксама як і сяліба КРАСНАЕ ў трохкутніку Мікулічы-Пажаркі-Кавака – быў заснаваны ў першай палове 1920-х гадоў дзякуючы палітыцы хутарызацыі (гл. публікацыю “Лёс сялян Брагіншчыны ў 30-я гады XX стагоддзя”, 27.4.2023). Тады было багата новых назваў са словам “красны”.
Пра існаванне пасёлка Красная Гара я даведаўся ў 1993 годзе:
– 11 верасня 1991 года жыхар вёскі Мікулічы Галезнік Рыгор Паўлавіч (1918 г.н.) напісаў у Брагінскую раённую “Камісію па аказанні садзейнічання і забеспячэнні праў ахвяраў палітычных рэпрэсій 1920-1950 гадоў і ўвекавечванні іх памяці”, што падчас раскулачвання Варанца Савелія Сцяпанавіча яго хату забралі ў вёску Глухавічы, хлеў, гумно, свіран і трох коней (два рабочых, адзін выязны) – у пасёлак Краснагорск для брыгады № 1 калгаса “Чырвоны Кастрычнік”. Выязнога каня забраў сабе брыгадзір /з перапіскі майго дзядзі Варанца Паўла Савельевіча з уладамі ў 1991-1993 гадах/.
Не распытаў тады ў дзядзі Паўла Савельевіча і ў таты Адама Савельевіча больш падрабязна пра Краснагорск і пра таго ж брыгадзіра.
Можа брыгадзір, калі бачыў маю бабу Ганну, ціха здароваўся і сарамліва апускаў вочы, бо, паводле маральных нормаў беларусаў, ад крадзенага не пасыцееш. Тут нібыта і не крадзенае, бо закон жа ёсць з самой Масквы аб канфіскацыі маёмасці кулакоў і перадачы яе ў калгасы. З другога боку – усё ж не па людску…
А можа было наадварот. Мо брыгадзіру брыгады № 1 калгаса “Чырвоны Кастрычнік” аніколькі не было сорамна. Мо ён гойсаў на саўкавым кані па наваколлі ды гігікаў, давольны сваёй удачы, бо пры цару і пры Часовым урадзе ён нават у сне не марыў, што некалі будзе гарцаваць перад мікулянамі на такім дабрэнным кані…
Яшчэ ў дзяцінстве чуў ад таты расказ, як ягоная маці несла дзецям у зямлянку хлеб і яшчэ нейкія прадукты (зарабіла, працуючы ў людзей), а калгасны брыгадзір пераняў Ганну Яўменаўну, адабраў яду і, са словамі “сама здохнеш, і дзеці твае здохнуць”, утаптаў у гразь. Можа утаптаў якраз брыгадзір брыгады № 1 калгаса “Чырвоны Кастрычнік”? Зрэшты, справа не ў ім і яму падобных. Не было б за іхнімі спінамі чужой злой сілы, не праявілася б, не вылезла наверх іх уласнае зло.
НОВАЯ ВЁСКА і УЛЛЯНАЎКА
Думаю, хутарскія сялібы Новая Вёска і Уллянаўка таксама былі заснаваны ў першай палове 1920-х гадоў.
Зразумела, назва “Новая Вёска” ўзнікла разам з гэтым населеным пунктам. Тады хапала і новых назваў са словам “новы”, што найперш азначала новае савецкае жыццё.
Назва “Уллянаўка” можа быць старэйшай за сам пасёлак. Мо да заснавання пасёлка там была сядзіба з такой назвай, або мясцовасць так называлася. А мо пасёлак названы ў гонар Леніна (Уллянава Уладзіміра Ілліча)?
_______________________________________
17 красавіка 2024 г., ураджэнец вёскі Мікулічы Варанец Міхаіл Адамаў
Следующая публикация
Комментарии 1