"Знай нашых"' так будуць называцца артыкулы. Людзі якія гінулі і заставаліся інвалідамі, жывымі, для таго што бы разграміць логава Гітлера.... Упершыню адпачылі рукі Івана, калі служыў тэрміновую ў Войску Польскім. Вярнуўся дамоў, дзе чакала не толькі маці, але і каханая. Толькі не доўга адпачываў - мабілізавалі на вайну палякаў з немцамі. Нядоўгай была тая вайна: тры дні пад Чэнстаховам, а затым, пасля бездапаможнага кідання жаўнежаў з боку ў бок, без кіраўніцтва, разбрыліся яны хто-куды, абраўшы мэтай шлях у родны дом... Калі закончылася вайна на нашай зямлі..Пачалася мабілізацыя мясцовага насельніцтва. Не хватала жывой сілы у рускай арміі. Толькі з адной вёскі Крывічы 22 жніўня 1944 года больш ста мужчын з лясных Крывічоў папоўнілі рады рускай Арміі, што гнала фашыстаў на Захад. Іван Найдзен стаў разведчыкам 49-й цяжкай мінамётнай брыгады 1 Украінскага фронта пад камандаваннем маршала Конева. Гэта быў не пачатак вайны. Наперад ішла ўжо моцная, загартаваная, узброеная армія. Стары салдат успамінае, што пад Сандомірам на адным квадратным кіламетры знаходзілася больш за 300 гармат рознага калібру. Маршал Конеў не браў кожную высотку чалавечымі жыццямі, аберагаў салдат. Вечарам па разведаных мінных палях біла артыле- рыя. Феерверк снарадаў і ўзрываючыхся мін рабіў ноч белай. А ранкам ішлі далей салдаты па полю, якое бы ўзарала артылерыя. Крок за крокам, дзень за днём прыбліжалі яны той вялікі дзень, калі скончыцца страшная вайна. У сакавіку Івана раніла — асколак снарада перарэзаў рэмень, шынэль і супакоіўся ў мяккіх тканках грудной клеткі. Адмовіўся салдат ад шпіталя - вельмі хацелася дайсці да Берліна. Доктар, што знаходзіўся пры часці, лячыў тую рану. Праўда, памятка вайны да гэтае пары знаходзіцца ў целе ветэрана.
...Затым за ракой Шпрэе, калі праходзілі яны лес, трапілі салдаты пад кулявы дождж. Менавіта так назваў Іван Іванавіч бясконцы свіст шалёных куль, што пранізвалі ўсё наваколле. Адна з іх адарвала яму частку пальца на правай руцэ. І зноў салдат адказаўся ад шпіталя...У Берлін мы увайшлі 29 красавіка, якраз на виселле Гітлера, усміхаецца Іван Іванавіч. Чуткі хадзілі, што узаконіў у той дзень сваю сувязь з Евай Браун. Там, у сталіцы III рэйха, Яны вызвалілі з лагера польскіх остарбайтэраў. Хтосьці з салдатаў зняў добрыя бацінкі з аднаго палоннага. І той паскардзіўся Івану Найдзену, прыняўшы яго за афіцэра. Разумеў радавы Найдзен, чаму ўзяў тыя бацінкі яго сябра па зброі: хто прайшоў доўгімі дарогамі вайны — ведае, як цяжка нагам у няўтульным абутку, аднак сказаў: Няхай нашы боты і цяжкія, аднак у іх мы палавіну Еўропы прайшлі. Ім цаны няма, а ты на нейкія пантофлі мяняеш.Аддай!... ...Берлін напамінаў поле боя: білі пушкі, рухаліся танкі. Усё гуло, гарэла, узрывалася. А потым раптам цішыня, якой салдат даўно не чуў. Гэта была кантузія... 500 метраў ад рэйхстага тры дні стаяла часць, дзе служыў радавы Найдзен. У архівах Юрый Камяні знайшоў цікавыя звесткі аб подзвігу Найдзіна Івана Старэйшага разведчыка 15-й батарэі 49-й цяжкай мінамётнай брыгады прадставілі да ордэна Чырвонай Зоркі. І вось за што: "Таварыш Найдзен ў баях за Берлін праявіў адвагу самаадданасць. 1 мая 1945 года камандзірам дывізіёна было загадазано падпаліць будынак, з якога білі фаўстпатроншчыкі і аўтаматчыкі праціўніка. За гэта ўзяўся тав. Знойдзены. Абстраляўшы гэты будынак з фаўстпатронаў і аўтаматчыкі праціўніка. Абстралялў з фаўстпатронаў, ён не дабіўся патрэбнага выніку. Тады таварыш Найдзен пад градам куль паўзком праз разваліны дабраўся да будынка і факелам падпаліў яго, чым даў магчымасць нашым танкам рушыць наперад." Хтосьці з начальства, відавочна перастрахоўваючы сябе, на ўсялякі выпадак выкрасліў словы "Да ордэна Чырвонай Зоркі". У выніку адважны ваяр быў узнагароджаны медалём "За адвагу". Але хіба менш ад гэтага стала салдацкая доблесць? Радавы Найдзн мог загінуць у першы майскі дзень пераможнага 1945 г. Аднак яму пашанцавала, ён застаўся ў жывых, палічыўшы кантузію. З гісторыі мы ведаем, што сцяг над логавам фашызму ўзнялі савецкія салдаты
Ягораў і Кантарыя. А ў тыя дні, па словах Івана Іванавіча, кожны полк, кожная часць марыла вывесіць над рэйхстагам свой сцяг. Паўдзесятка салдат загінула, выконваючы сваё апошняе заданне, пачэсны абавязак, жадаючы ўбачыць у вышыні чырвонае палотнішча -сімвал Радзімы. Былі ў салдата яшчэ і паход на Дрэздэн, і начны пераезд у Альпах, і ўзяцце Прагі. Здаецца, шмат убачылі яны, шмат пазналі, кроў і смерць былі спадарожнікамі на шляхах вайны, аднак найбольш сэрца зайшлося на жытнёвым полі пад Прагай. Знямелі тады самыя адважныя, самыя адчайныя салдаты, і савецкія, і польскія, ля зялёнай руні, што пасеялі
савецкія, і польскія, ля зяленай руні, што пасеял фашысты на месцы спаленай вёскі, спаленых дзяцей, мужчын, жанок, старых... Ужо ў шпіталі (адарваны куляй палец усё ж улажыў яго ў бальнічную койку), яму перадалі ліст ад брата Міхаіла салдата Войска Польскага. Той пісаў пра вёску пад Прагай... Яны, аказваецца, былі там у адзін дзень і адзін час... На гэтым і закончылася вайна.
Присоединяйтесь к ОК, чтобы посмотреть больше фото, видео и найти новых друзей.
Нет комментариев