МАРИ КУГУ КУГЕЧЕ ПАЙРЕМ! Палена мо ме тудым?
Вашке лиеш КУГЕЧЕ! Эр кечым вашлийынак кумалза. Ешыштыда тичмаш чес дене кумалза. Икте-весылан поро сугыньым каласен шогыза. Чот кумалат гын, шотым шуктет гын, КУГЕЧЕ ЮМО сай дене ашна.
Тиде кумалтыш мут возалтын кодын Мамаев Иван Николаевич дечын. Тудо Шернур кундемын да калыкнан пагалыме кугу онаеҥже лийын, да поро шарнымаш дене ила кызытат.
Поро КУГЕЧЕ ЮМО, йӧратен лий!
А поро КУГЕЧЕ Юмо! Таче теве Кугече пайрем лӱмет дене кап-кылым арум ыштен, ару тувыр йолашым чиен, ӱстембал кӧргӧ чесым поген, Кугече Юмылан кумалаш тарванышым. Поро Кугече Юмо, йӧратен лий тичмаш кинде сукырым, тичмаш ӱян эгерчым, тичмаш ӱян туарам, ший надырым, шере шорвам, тичмаш саска сортам, тичмаш мелна кышылым, тичмаш пыреман, тӱрлеман шӱрашан когыльым, чиялтыме тичмаш муным, шӧрӱмбалан шӧрым.
Кугече Юмо дене иктӧр лийын шогыза ТӰҤ МЕР Юмо, ТӰНЯМБАЛ ШОЧЫН АВА Юмо, ПЕРКЕ Юмо, МЛАНДЕ АВА Юмо, КУГУ СЕРЛАГЫШ Юмо, КЕЧЕ АВА Юмо, АГАВАЙРЕМ Юмо, КӰДЫРЧО, ВОЛГЕНЧЕ, МАРДЕЖ Юмо, йӧратен лийын шогыза тимаш кинде сукырым, тичмаш ӱян эгерчым, тичмаш ӱян туарам, ший надырым, шере шорвам, тичмаш саска сортам, тичмаш мелна кышылым, тичмаш пыреман, тӱрлеман шӱрашан когыльым, чиялтыме тичмаш муным, шӧрӱмбалан шӧрым.
Иктӧр лийын шогыза Кугече Юмо ден СУРТ КУГУ Юмо, ВУЙӰМБАЛ Юмо, ВУЙӰМБАЛ ШОЧЫН АВА Юмо. Кугече Юмо, чыла тичмаш чесым ямдылен шынден, мый кудо кӧргӧ ешем дене тый дечет да КУГЕЧЕ ЮМЫН АВАЖ дечын йодын кумалына сай тазалыкым, поро пиалым, сурт-пече ӱмбач, кучымо вольык ӱмбач аралтышым, серлагышым пуэн шогыза. Ӱстембалне улшо тичмаш чес лӱм дене ТӰҤ Юмо дечын, МЕР Юмо дечын йодын кумалын шогена. Тӱнямбалне, мер ӱмбалне тӱрлӧ лӱдыкшо уло, сар йӱк шарла, пычал йӱк шокта, пычалтар шикш пуш шарла. Тыгай лӱдыкшо деч арален шогыза. Мер ӱмбалне тӱрло айдеме чер шарла, вольык чер шарла, тыгай чер дечын арален шогыза. Шочын Ава, Илышшочын, Кугече Шочын Ава, Ош Кече Ава, ешем-шочшем влаклан шочаш пӱренда гын, умбакыжат сай тазалыкым, пеҥгыде кап-кылым, тунеммаште пеҥгыде уш-акылым пуэн шогыза. Тӱрло вуй корштымаш дечат, кап-кыл корштымаш дечат, кид-йол корштымаш дечат, шӱм-мокш корштымаш дечат арален шогыза.
ПЕРКЕ КУГУ Юмо, ӱстембалне улшо тичмаш чесым йӧратен лий, тӱрлӧ перке денат йывыртыкте. Кинде перкем йодына – кинданым ыштен шогыза, вольык перкем йодына – вольык перке дене йывыртыктен шогыза, мӱкш перкем йодына мӱкш перке дене йывыртыктен шогыза, шийвундо перкем йодына – окса дечат ида кӱрлыкто, шийвундо дене куандарен шогыза.
МЛАНДЕ АВА Юмо, эр гыч тӱҥалын, кас мартен мланде ӱмбалне коштшо улына. Ала лийдыме верыш миен лектына, ала лийдымаш пашам йоҥылыш ыштен колтена, тудлан сулыкеш ит пурто. Ме, мо поянлыкым налына, чыла Мланде Ава деч налына, тӱрло осал деч, мланде ӱмбалне улшо лӱдыкшӧ деч арален шого. Мланде Ава Юмо, мый тый дечет сӧрвален кумалам ӱстембал кӧргӧ тичмаш чес дене ешемлан тичмашым, сурт-пече кӧргылан тӱрлӧ тулйып дечын аралтышым, Кӱдырчо Юмо, Волгенче Юмо, Мардеж Юмо дечын тӱрло озыркан кӱдырчо дечын, озыркан волгенче дечын, озыркан мардеж дечын кугу аралтышым, сай серлагышым пуэн шогыза.Тиде кумалме почешем шулыклан кучаш поро шулыкым, пуэн шогыза. Шулык гыч кучаш поро еш перкем пуэн шогыза, Кече гай волгалтын, саска пеледыш гай пеледалтын, саска сорта гай волгалтын, иган варсеҥге гай вычыматен, поро, сай тазалыкым, поро илышым пуэн шогыза!
Кумалын пытармеке, кум гана мелнам, когыльым катен тулыш пыштыман. Тыге пелештыман:
«Тул водыж. Тул Ава, пӱсо йылмет дене , шикш пушет дене Кугече Юмылан , Кугу Серлагышлан шуктен виктарен шогыза.
Ик-кок чевер муным налын юмошӧрлыкыш пыштыман, тыге каласыман - «Муно гай чумыраш тутло илышым пуэн шогыза! Сурт-оралтылан, ешлан, мӱкшлан, вольыклан аралтыш лийза.»
Нет комментариев