Вясёлы калядны час! Старажытнае пераплятаецца з новым, усе ў радасным прадчуванні нараджэння новага сонца і новага году. У такі пераломны час нібыта прыадчыняецца завеса таямніцы і здаецца, што можна зазірнуць у будучыню…
Зазірнуць у будучыню хочацца нават нам, сучасным, якія амаль самі ствараюць сваё жыццё, а што ўжо казаць пра колішніх людзей, лёс каторых залежыў у вялікай ступені ад сілаў прыроды, з якімі не паспрачаешся. З старажытных часоў захавалася безліч прыкмет і розных магічных дзеянняў, якія, як лічылася, маглі б дапамагчы палепшыць лёс будучага ураджаю, адгадаць, ці хутка вернецца вясна, якім будзе лета, даведацца што ж чакае наперадзе…
Калядны перыяд складаецца з трох вялікіх святаў: Раство, Васілле (св. Васіль, Новы год) і Хрышчэнне (Вадохрышча). Адпаведна, вечары перад гэтымі святамі называлі Посная Куцця (Галодная, Бедная каляда), Багатая Куцця (Шчадрэц ці Шчодрая, Тоўстая Куцця) і Трэцяя Куцця (Вадапосная, Хрышчэнская).У калядныя вечары, якія называлі “крывымі”, існавала шмат забаронаў на працу. Нельга было нічога гнуць, круціць, а таксама прасці і шыць, бо наступствы для гаспадаркі былі б вельмі дрэнныя. Верылі, што з-за парушэння забаронаў дзеці маглі б нарадзіцца хворымі, а скаціна – знявечаная, і, наогул, усё пайшло б “крыва”. Калі ж вы ўсё ж правініліся, апошні шанец штось паправіць заставаўся на Трэцюю, Хрышчэнскую Куццю. Трэба было ўзяць нітку і завязаць на ёй столькі вузельчыкаў, колькі было правінаў. Пасля тую нітку спальвалі ці выкідалі.
Надыходзіць Раство... Елку тата прынёс – Сімвал свята са свят. Мама стравы калядныя Ставіць на стол. Мы запальваем свечку, Кладзём пад абрус Жменю сена, Каб шчасцілі Новыя дні, Каб жыла І заўсёды была Беларусь – Нашай верай І мерай Людской дабрыні. Па-над стрэхамі хат, Над маўчаннем дарог Хай малітвай плыве Блаславенне надзей. Надыходзіць Раство, Нараджаецца Бог, Каб ніколі ужо Не пакінуць людзей. За святочным сталом Разам наша сям’я. Ойча наш, З намі будзь, --Тройчы я паўтару. Добрых,Светлых Калядаў, Радзіма мая! З нараджэннем Хрыстовым, Мая Беларусь! НАДЫХОДЗІЦЬ РАСТВО...Леанід ПРАНЧАК
Комментарии 3