РОШОРВИҶ ЗИВ- Забони Рошорвӣ- Рошорвский язык-

Меҳралӣ Боғбон (1967-2012) бо лаҳҷаи Бартангӣ "Бартанг ғацгон" Винчум хушруйен фана, Бартанг ғацгон ҷинав нист, Ам қобилат ам чинта, Бартанг ғацгон ҷинавъ нист. Са час ту тар уф сурат, Як бор ту час уф хислат, Баэтиром, баурмат, Бартанг ғацгон ҷинавъ нист. Ху аад теран устувор, Ишқиндеран вафодор, Сад бор кинумта такрор: Бартанг ғацгон ҷинавъ нист. Одамӣ те кихът хато, Ичайам нист бигуно, Қасам харум па Мавло Бартанг ғацгон ҷинавъ нист. Ив йаст башанд, ив ганда, Ив йаст қарор, ив сахра, Лап хъарминҷат камзара, Бартанг ғацгон ҷинавъ нист. Хушахлоқат, батартиб, Ам хушруят, ам базиб, Ошиқен дардъри табиб, Бартанг ғацгон ҷинавъ нист. Ростасъум нивишт мим соз, Надъам дус мис ми пардоз, Биландум во ху овоз: Бартанг ғацгон ҷинавъ нист. Аз Рухъон то па Хигънон, Аз Хохъдара то Въахон, Лувта Меҳралӣ Боғбон: Бартанг ғацгон ҷинавъ нист.

ВАЗ ХУ РАЗЕН ШО РЕ ДЪАМ. "Сурудҳои туйҳои Помир--Н.Шакармамадов".... Нависанда- Кашиков Турсунбой, Қумсангир: Ахъар па бер та бериҷ, Хуҷаназар та чориҷ, Па та хашинум нариҷ, Ваз ху разен Шо ре дъам. Аввал никоҳ па Ҷамол, Маш шоя салла арзон, Лувд па соя мун нихъон, Ваз ху разен Шо ре дъам. Ваз ху разен Савзаре дъам, Ху зимц-т банча ца дъам, Хуҷаназар та фанд дъам, Ваз ху разен Шо ре дъам. Маш пир ном шои Сафдар, Кухъми хахъгов ғал па бар, Бибисилтон вад дафтар, Ваз ху разен Шо ре дъам. Ношаф авуг аз Басид, Чоршанбе Хуҷа мурид, Қурбонбегим та насиб, Ваз ху разен Шо ре дъам. Ношаф нижорд ар кӯза, Ширинмо ваф халифа, Хуҷаен домод муна, Ваз ху разен Шо ре дъам. Я Ҷамол вуд ятимча, Базур вегов лап ганда, Пар мағу я ву салла, Ваз ху разен Шо ре дъам. Шо ахъӯб вуд па нӯх, Па радъон сут кӯха-кӯх, Хехъичуҷ вам наванцӯх, Ваз ху разен Шо ре дъам. Валмамад па болохона, Аз фук хушруй Савза, Хуш садо я Бунафша, Ваз ху разен Шо ре дъам......

ҚАДИМА КАЛИМАХИЛ МАШ ЗИВ ТЕР. Бознашр аз Фейсбук. Тартибдиҳандагон аъзоёни гуруҳи "Ҷамоати Савноб". Хуб бой зив, илавав ранухъчак зач арчор ичздигер агар фамт ар каментария илова кихът!!! * * * * * * * * * Аризм - thуд па трубаят диг бун хах ца савд; Чудур - аз вуtheм ичиз ца разд; Пазпуth -фаҳмонтов; Би вилич - бифирахта; пушфаҳол - бадфел; сиёмағз - кал захме ца савд; Тарцурум - кочор ноҷой ца рабен; Сарзане - сараке; Разразоч - дувол пай рахихт це; "Хьатхьуг" - чормағз. "Хьурхьабоцак" - ика одам де хьур ца вет. Ғьидирич - па ғовац пур, баила тар ғовандан йод. Сиwдз - 1) тоза (хьац) , 2) арҷойарум руйвоҷин кахьт (гандум) камтуғмэ аван. Vinaw. Fуш. (бояд вахт вавд ё на?! Луван каро ман fуш хур вирай ум хо сам.) хорумthoj- yane ar chiz khu joitur. Tashbe yaf adam gumon thoj wath khaidara ya. Тақаид час - башанддӯраth час; "Пишиқ" - ичиз кор аз дилат ҷонаth чегов. Zangonbuwez. (Adam kalima ar chiz sa 2 namud istifoda kinan: 1. Wezdow warzakhcheg tur zangonbuwez kinan. Ar kul at zangon injavan at ya novarthathaioch khu thust at peth withd. 2. Haiwona wu kul thawonan kho jogi bolo az poyon judo sa kinan. рацад- аз зимц жер чаманхо ичой чам цакинан. резак - и кисми раthон. ханух- ид мис и кисми раthон септак- сабад талав- ид сагав магонат цил аз вам лпапth хингахе- тухаthон рузак- ид мис тухаthон тапал- фуге, буке пачок- курце, хамбе ханавч- дара паргавthонц- кулфчой двур тур балдамче- ид бояд трусак савд. Таркав- миёнбанд. Padamawz. Аюн. Nomuj Khaltar. Takhtabust Patkhord. Цанг Чалак. Rathewn Млахт. Wofir. Nothorsiwakh. Аблох Ateborge. Sal Мис дигер (во дигер, ичордигер) Кач. (якрав) Муннгур. (ахсон виравд хо хубать во хахь ца савд). Бивилич ( битартиб, биодоб) Вирай (jazira) Fуш (wakht viregow). РАЙЯF. Тай . Padawun. Dal Kulukh & razge Wirawj. Pithocha Aqrir. Яков. Тag (ba tagath? Тar (sa luvan tar na sawd). Pug.(dus khats) Wazan (lap khats). Raguv. Wadfoist. Tutashath. Ditha. Бишмахт. Buwij (варам). Wuthod. Warmafsontow. Фулдоw Пехьвоз. Баздала. Ladurm. Lirg. Palitge. Pathird (pathorakh). Wudobe (wudob). Wiyaw. Нижьимтов. Лахтасор. Шал. Шай. Wird Шатол. Какон -тах thедов, хьацонтов. Таадод. ._ лувдо в, хабардор чегов. Ремч - раво винтов, Дивисман - ? *раво винтов , (бахшиш )."Раатархувойаф", ё "Тархьабаф" - Яъне ичиз кор аз ху тарумаф чегов; би ягон фаҳмишаф; "Аз ху бутанаth гап thедов" - биасос, қилаптов. "raish" odam ya (guyo pa lovdow gir di lovdat awam infizdxo tezd) hhahaha "Би даф раққос" - - яъне Базмӣ одам, дилхуш, "Худзтӯрсувор" - яъне пархатакор; "Армихъа" - гуё доимаф )) "Thustazpeth sut" - яъне ходаяф риҷ, ичиз хабар хуҷ хо. "Акрир сут" яъне айрон сут" "Дармон вехт" - мовзан гуйо чуг) Блифтаяф булд -бидаракаф; бимаъниф Thujbets - камзара Маамидз таж - Гуё равон са ху хьипастаф са тар иҷой Въехъчат гахът- ар ракоси башандатъ чарх ца дъан. Гадӯг - ар хадорҷ дарун арчизце ном :) ика кахт тар вамаф ца тезд, ика вада... Въаз аз хадорчат тут аз гадег. Гадег ти хадорч па бер луван. Ладурч - йид въохъ, пиёз магyн, аммо бадбуй. Жавъ ади ца херд гон, въам хъувд бирехътовъ набифт. Ат па въи дъем ти авъу надъан. "Ху ладурум па уthем thoҷ" -- хегов ре нариҷ ичизаф "Тар калбинид" - тар мегов тезд (ичиз вурон амал/кор чегов, тар башанде ца наверд). "Штозорд" - дилсард, "Ханцилай" - ғулла чег, ош дам қате ризаян. "ТарнОмуҷ а ху йедов" - Гуйо икдас аху дивистов де боди сардаф тар ву нист; Мисдигер-водигер, чишер-чиз кор, хи-ях, лоли-лод, фриthта-кудак, аз ху бутан-аз хутарум, аз валаth-аз пигояth, нобакор-нолоик, блафта-? "Влоштов" [wloshtow] - лапаф гап ведов, аз бамаъни тар бимаъни). "кулоч" кадамthед. "Кандат зил суч" - Яъне канд-канд суч; икву вазт истифода савд де ика кочор путунаth даркор це.. "Мухьтак" - дусаф савдз вохь; "Луч ти ман хар!" - гуйо азоб ти ман ата кинум :) Въицев- ар ёст дарун алоидатъ чой гуч-ажерри. "Муғамбир" - икаву одам луван де я арсохте гап тар ғу наверд (?); ика одам де суст/оиста кор кихт. ЛОД -kalima mash ca id az Vurod zoxchin bad zuli kudaki davra ti kudakri luvan "ta vilod" id hamchun vuri ocon kinan chunki yakumath dam "R" harf tur kudak ziv nagarthd. Bad id mis kudakri vazmini kixtkhu yati fakat kadam Lod luvdov varthayd arang dath Rushon mardum fakat VIR ca luvan. Dath ti dam yakum hijo VlR luvanat mash ti dam duyum (2) hijo Lod luvan.Ichiz shentovri kalima id nist.KAZDAF KALIMA mash zivinderaf fana id toka nist. "Кулух", "ғула" - калон (тоҷ.) "Гич" - қоп қате ил руған; "Та меth па та вағд" :) - Гуйо та мев те ман здервюthум, дус дигер биханури ца кин)). "Шьииф" (хьииф) - целлофан; пакет. "Хайдӯр" - ғуладӯр синусолАн (мардинаин) "ХайдАр" - ғуладӯр синусолАн (кахвоИн). "Пе пардувонтат" - хашин гапат пе вет. "Ҷонсаар" - па фук чизаф ҷон ца вет. "Вузонтов" - фамтов (фаҳмидан). Икид "вузонтов" тоза маш калима, ат фамтов аз "фаҳм" - и форсӣ зохчак сач. "БИКОР" - нотавон, суст, лоша, хароб. Мисол: Маш ғулахӯҷ мис бикор суч. "Бургуц" - дзулаф паногоҳ, дзулаф қушхона (?) "ХОГ" - гучат ажур)) ид ида маша дон, даф тагов Бартанга мис нист икид калима. "Риқ муре thод" - пай бурдам. "Тар аюн аху йоҷ" - ичиз одам ре дарак ат икдас аху дивист де гуйо нафамт я. "Мурthoр"- танбал. Мущта - майл чегов, (мущта аху чуг, ...) Сабил - бесохиб, "Парахьин ведов" - соф ғургаст невдов. "Wлоштов" - лапаф гап ведов. "Та гап та па батаth" - тайорагап, хушчақчақ. "Тавқиналат" - биобруйге ре кор; ганда кор. "Падахьаб" - нобино, кур (?). "Шуқумбов" - нофаҳмо видоw. Мисол: "Ди сохт кор шьқумбов вуре" - Ди сохт кор я нафамт. "Цемхьаб" - Фук кочораф лапаф ҷаам кихт, қаҳт, дусӣ вуре кихт. Аз андоза зиёд ҷаам кихт/зозд/талапт/... "Ху цем вам тӯр хьаб чуҷ" - мардумӣ кочор тӯр ху цем нестов ба мақсади ху шахсӣ чегов (?) "Тархиз" - кордон. "Йи тархиз одам нариҷ" - Икдас одам гуё нариҷ де икаву ху кор фамт. "Пизор" - дусаth. "Парцвефтов" - вургь қате ҷираб цуғе дус хахь чегов. Вияв зехтов - қадам ведов. Саглаг - лап ца гарвд. Падмав - абота thiyan - жинич Гулгьувз - биландсадо. "асқастаth" - дусаth, пизор. Шаthӯҷ - гарthа висибан ху вам тур Шаthӯҷ қате thaн, вам пец хушруй чегов аван, йо тизаф пехтов аван, йо варам лак макихт. "калтаржер" ид битолеъ. "Бисирищ"- бик,олаб .... Куж тьедов _ бирехтов. "Бихькин" - вазмин. Пазпуth -фаҳмонтов;

ВАЛАМАД К,ИССА: (илав Валамат луван)- Гуё пиго вахт па Рошорв одам зиндаге начуч. ид чой айлок вуч, мардум фукас ар Япшорв зиндаге чуч, ид гула кишлок вач-(то яхбандии дарёи Танимас)... И Шох (Хъа) ху разен аз ху дарбор бадарга чуч, лувч тар дъар чой адам ёсаф лак мавинум дам пец. Ве разен ном Валамад вач. аз руи ху бадкоре тар вач мис гуё ху гов кате чуч. Хулоса шох навкараф авам па Рошорв вуч, ху ар даштаф и мала чуч аз хишти хом. ар рузаф аз Япшорв вамре ажер вучат я хуч. я бад тарка сач маълум нист, аммо ика хиштин мала гал яст. мусафедхил икманд мис луван -би шъун Валамад.

Ошурмахмад Саркори ▶ Ҷамоати Савноб ТАХДИДИ 10 ХАТАР БА ЗАБОНИ РОШОРВИ 1. Кушодашавии рох ба тарафи Рушон, Хоруг ва Мургоб 2. Хешутабори пайдо кардан бо намояндагони забонхои гайрирошорви 3. Маскун шудани баъзе сокинон дар дигар нохия ва шахрхои ЧТ 4.Мухочирати мардуми зиёд ба Россия 5. Пайдо шудани техникахои нав ва чойи асбобхои кухнаро ишгол кардани онхо 6. Тагйирёбии иклим ва мухити зист 7. Таълим надодани забони рошорви дар мактабхои чамоати дехоти Савноб 8. Надоштани рузномаву мачалла ва китобчахо ба забони рошорви 9. Чашм ало кардани хитоихо ба заминхои бекорхобидаи Бартанги боло 10. Ор намудани (шарм доштан) баъзе одамони махалли аз забони худ ва гап задан бо забони рушонию шугнони. (Макола калон аст, хар як бандро дар алохидаги шарх хохам дод. Пазиро бошед! Давом дорад) P.S. Максад аз нивиштовъи мам макола дигар помири зив паст дъедовъ нист. Бартанг мардум ар Харагъат Рухъон, Мургобат Кумсангират дигар чой бунчоки ца тар въаф йим дахл нист. Въафри кулоги бисёр ди БАРТАНГИ- ятъ аху цалуванат, аз маш рошорвич зив ца нашанан. Машаяф йик въадъ яст ху, маш ар Харагъат, Рухъонат, Мургъобат Кумсангир ба дилпуриятъ кадам дъан!

калимаи Модар бо забонхои Помири. "Язгуломи- НАН, Рушони-МОД, Рошорви-НАН, Шугнони- НАН, Вахони- НАН, Рини - НАН"

Top secret. савершеная скретно. " АБОТА БАРТАНГЕ " - Ё НАҚШАИ НАВИ ҲУКУМАТИ НОҲИЯИ РӮШОН. ( ичор қаҳр маёд азум мим ху зив те нанивишт) Ноҳияи Рӯшон 29-уми октябри соли 1932 дар қатори дигар ноҳияҳои Вилояти Мухтори Бадахшони Куҳӣ таъсис ёфта буд. Мувофиқи қарори онвақтаи Шӯрои Олии ҶШСТ бояд ноҳияҳои Бартангу Вахон низ таъсис дода шаванд ва ҳамин тавр ҳам шуд. Аз соли 1939 то соли 1946 Бартанг чун ноҳияи алоҳида вуҷуд доштааст. Камаҳолии ноҳияи Рӯшонро ба назар гирифта, замоне Рӯшону Ванҷ як ноҳия буданд. Азбаски Бартанги боло то солҳои 60- ум фақат бо роҳи пиёдагард ба марказ пайваст буд, бинобар ин деҳаҳои болооби Бартангро (ҷамоати Савноб) солҳои 1958-1961 ба ноҳияи Мурғоб илова карданд. Вақте ки сохтмони роҳҳои мошингард дар тамоми вилоят ба анҷом расид, боз деҳаҳои Бартанги боло бо қарори Ҳукумати шӯравӣ ба н. Рӯшон пайваст шудаанд. Бо пошхӯрии давлати баробарҳуқуқи ИҶШС ва соҳибистиқлол кардидани ҶТ бояд як ноҳияи нав дар ВМКБ таъсис дода мешуд. Ин ҳам ишора ба Бартанг буд, аммо ҳукуматдорон ва нисфе аз мардуми ноҳия ба ин монеаи сахт мешуданд. Сабаб маълум аст, ки таъсисёбии ноҳияи нави Бартанг бар зарари н. Рӯшон хоҳад буд. Барои ҳамин баъзе аз намояндаҳои ҳукуматӣ байни мардуми Бартанг иғворо ба вуҷуд оварданд. Ин муфтхӯрони шикамкалон ба мардуми деҳаи калонтарин Рошорв ваъда доданд, ки маркази ноҳияи Бартанг бояд Рошорв интихоб карда шавад, мо тарафдори шумоёнем. Чун ба деҳаи поёнтар Сипонҷ омаданд, байни мардум ташвиқот мебурданд, ки ҳеҷ гоҳ нагузоред, ки Рошорв маркази ноҳияи Бартанг пешниҳод гардад. Ҳамин тавр мардумро бо ҳам зид кардаанд. Ин модашерон мардумро ба ду қисм ҷудо карда будаанд. То мардум фиребкории инҳоро пай бурдаанд, ки алаккай раиси онвақтаи н. Рӯшон Н. Муборакшоева ба дастгоҳи Президент ин даъвоҳои марказинтихобкунии мардуми Сипонҷу Рошорвро як ба як тӯтивор фаҳмонидааст. Дар охир ҳукуматдорони порахӯр ба мақсадашон расиданд. Мақсадашон чӣ буд? Деҳаҳои дурдастро бесоҳиб мондан, марказ ва деҳаҳои наздикро обод кардан; Ҳар сол аз ҳисоби ҷавонписарони Бартанг комиссариати ҳарбии ноҳия нақшаи даъвати хизмати ҳарбии ноҳияро зиёдатӣ пуркарда ба дигар ноҳияҳо мефурӯшад; Тамоми кӯмакпулию дигар намудҳои хизматрасониҳои созмонҳои ғайридавлатиро муфт соҳибӣ мекунанд ва ба ин рафторашон чун саги устухондор одат кардаанд. Ҳатто лавозимотҳои кӯмаккардаи дигар давлатҳоро оварда, бо пул мефурухтанд. Чунин ҳолатҳоро ҳангоми заминларзаи соли 2015 хуб мушоҳида карда будем. Зарардидагоне, ки ба маркази ноҳия оварда шудаанд, шоҳиди чандин ҳодисаҳои ғораткунии ҳукуматдорон шудаанд, ки навиштани онҳоро дуруст намешуморем. Зарардидагон миннатдории худро ба волонтиёрон ва мардуми деҳаҳои Рушон баён карда будаанд, на ба ҳукуматдорони дӯзд, ки ҳатто орди онҳоро гирифта дар мағозаҳои худ ба фуруш гузоштанд. То ба ҳол хонаҳои навсохташудаи зарардидагони деҳаҳои Нисур, Савноб, Барчӯдиф, Рухч нотамом мондаст. Ин қадар кӯмакҳои молию пулии 12 давлати дунё куҷо рафтааст? ? ? ?? ? Фақат ҳамин маълум аст, ки собиқ раиси онвақтаи Рӯшон Х.Худоёров баъди чанд муддат вазири Нақлиёти Ҷ Тоҷикистон таъин гардид. Роҳҳои мошингарди Бартанг дар мавсимҳои зимистону тобистон маҳкам мешаванд. Ҳукумати ноҳия тракторҳои вайрону азкормондаро ба онҷо мефиристад, ки як соат ҳам кор накарда, вайрон мешаванд. Аммо тракторҳое, ки аз шаҳри Душанбе маҳз барои роҳҳои Бартанг фиристода мешаванд, дар заминҳои кишти деҳаи Вомар кор мекунад. Ба қавли яке аз ҳукуматдорони ноҳия " чизҳои фарсудашудаву аз кор мондаро ба " абота бартанге " бояд дод ". Онҳо бо меҳнати ҳалоли худ кор кардану хӯрдани мардуми Бартангро дида, ин мардумро нодону нотавон ҳис мекунанд ва парвое ҳам надоранд. Нақшаи нави кашидашудаи ҳукумати ноҳияи Рӯшон низ дар ҳамин мавзӯъст. Дар суханронии худ Президенти ҶТ дар деҳаи Ғудара соли 2016 ваъда карда будаанд, ки сохтмони НОБ хурди Хатфад бояд сохта шавад. Ба таъхир андохтани ин сохтмон то ҳозир як нақшаи нави ҳукумати ноҳия аст. Ба андешаи онҳо бодя НОБ дар Санободи Шидз аввал сохта шавад. Баъди суханронии Президеети ҶТ дар шаҳри Хоруғ аз 15 : 09 :2018 ки чунин гуфта буд: " аз мушкилоти Бартанг огоҳ ҳастам, сохтмони НБО хурди Хатфад ҳарчӣ тезонида шавад " овозаҳо паҳн шуданд, ки мақсади ҳукумати ноҳия он аст, ки ин неъругоҳ бояд дар деҳаи Рошорв сохта шавад, зеро дарёчаи Хатфад хатарнок аст ва чанд ҳафта пеш он ҷо обхезӣ ба вуҷуд омад. Акнун боз таърих такрор ёфт ин муфтхурон мехоҳанд Санобод обод шавад на Бартанг, яъне Бартанг ва мардуми он Рӯшонӣ нестанд ва аз онҳо фақат бояд истифода бурд. Яке аз устодони Донишгоҳи Хоруғ Хуҷаназаров Ҷаббор низ, ки зодаи Бартанги боло аст, ҳукуматдоронро тарафдорӣ мекунад ва ба донишҷӯён гуфтааст, ки бале неъругоҳ бояд дар Рошорв сохта шавад. Пас деҳаҳои дигар Рухч, Барчӯдиф, Савноб, Нисур бебарқ хоҳанд монд. Акнун навбати Санобод фаро расид... Пас агар кори устод Хуҷаназаровро ҳамаамон давом диҳем, маълум хоҳад шуд, ки ҳақиқатан " абота " ҳастем. Парокандагӣ зи нифоқ хезад, Пирӯзӣ аз иттифоқ хезад. Ту ноз кунӣ ёри ту ноз, Чун ноз ду шуд талоқ хезад.

Бартанг

Бартангард" Сар бузург ҷой арму Помир, Бартанг, Ақлидор аз ёш ху то пир, Бартанг. Уз навоthjoм падам афсус ачаth, Уз фақат thathoмта тасвир, Бартанг. Меҳнатанд доим, ху номуси налакт, Дилти кихт аз ҷон таъсир, Бартанг. Мулкиди яманд ҳақиқат Хуthoй ца, Урмат тар яхат нанат, тар кахой ца. Уз малол сам ичай цаловд ту бад, Миллат бузург дисга бузург ҷой ца. Сабурӣ фамт ту халқ аз пайи ростӣ, Аз ҳурматат ақли мис ид бой ца. Хилват Элназаров.(Сабурӣ) Ба хотири водии Бартангат ви мардум. Одам туғм цасот пухта, Марденху кахойен сат. Ту Пир ту Бузурген хо, Фук пехи Хуthойен сат, Сар тири туҳен кунен, Ганҷенху ту остунен, Сарез дисафик буна, Пис ганҷат гиёен сат Мавло Мададом якбор, Меҳмони ядом якбор. Бартанг ту диёрард хо, Цонд сол зибоен сат. Фук аз пайи ту замин, Манғитху Эронху Чин, Ҷаҳон фук қаторакти, Пис обӣ сафоен сат. Го азту заминен хурд, Йи thу ичанд тинен хурд, Арчай питу хок ҷон thид, Фам ғарқи гуноҳен сат Пирени Имомен вад, Фидоҳи ху номен вад, Баъди мам олам, руҳен, Йив йив пи ҳавоен сат. Сабурӣ қалам thидат, Ародат арам thидат, Ғарб сел питу поthев ят, Чакчид вам дарёен сат. Хилвати Сабурӣ Фотография 95191

РИЗОШОҲ ГУЛМАМАДОВ. Омӯзгори пуртаҷриба, шоири ҷавон, тарбиятдиҳандаи муваффақ. Гул хъикуфтат но хъикуфчин хуш муре, Нав сухан вавд нониғухъчин хуш муре. Мард мур хуш марди нангат марди ном, Халқ номусҷат вирувҷин хуш муре. Ғац бизиб вавд бо хъармат ҳаё вавд, Хушқадат ғунҷ но вирӯзҷин хуш муре. Мард ика нист ве дъуст ар кули халқ, Ат ве зорth аз ғажд вирухъчин хуш муре. Гардихъи таърих кихът рост кори Ҳақ, Ҳақ ца вавд вахтер нивишчин хуш муре.