Як знаць балявала,гнуў сьпіну мужык,
Як гнаўся ў пагоню за ворагам віцязь,
Сваёй не аддаўшы ні пядзі мяжы.
Як сьвечкай гарэлі замшэлыя хаты,
Зладзеем падпаленых з розных вуглоў,
Як людзі хапалі свой скарб небагаты,
З яшчэ неастыўшых,гарачых вуглёў,
Як плакалі дзеці,жанкі галасілі,
Стаяўшы ля вогнішча спаленых хат...
Як сеялі жыта,пасля - малацілі,
А ў верасні сваталі хлопцы дзяўчат.
Ды баяць старыя ад часу дубы,
Ды шэпчуць ласкава пад сонцам рамонкі,
Што тут не было гэтай чыстай вады,
А замак магутны,царква на узгорку,
Туган - князь па праўдзе усім уладарыў,
На стражы стаяў сваёй роднай зямлі,
Ды чутка прыйшла - непрыяцеля хмары,
Наваградак слаўны зьмяёй абвілі!
Туган разумее - Наваградак "ляжа",
Адзін на адзін застанецца тады,
Сабраўшыся з думамі служкам ен кажа:
"Народ сабірайце,званіце ў званы!"
Званы загучалі трывожна і грозна,
Набатам!І ўсім зразумела - на ганку бяда!
І стаў пад "Пагоні" штандарт люд дарослы,
Ад селяніна да песняра.
Туган на каня узляцеў нібы птах,
"Дачку за сябе для ўсіх вас пакідаю",
Загад даў кароткі - рукою узмах,
На ратаваньня радзімага краю.
Ды здраднікаў усюды за грошы хапае...
Матнуўшы гадзюкай у ворага стан,
Знайшоўся адзін...Ужо стаіць,дакладае:
"У Наваградак хутка прыскача Туган!
Пакінуўшы ў замку жанок і дзяцей,
Старых і дачку,за сябе,на пасадзе",
Таемны ен ведае лаз,правядзе,
Павінен быць золатам кошт гэтай здрадзе.
Ламаюцца дрэўкі,лятаюць паліцы,
У крыві чалавечай бліскаюць мячы,
Чырвонаю стужкаю стала крыніца,
Чакаюць у небе свой час крумкачы...
Так б'ецца Туган,што прыйшоў на падмогу,
Суседзям сваім,як павінна і быць,
Сьпіной да сьпіны стаўшы з князем Міндоўгам,
Зямлю ад навалы сваю бараніць.
Яшчэ толькі неба усходам шарэла,
Убачыла з замкавай вежы княжна,
Крадуцца варожыя воі умела,
Да месца таемнага.Кажа яна:
"Гарачай смалою заліце той лаз,
На жаль,ён для ворага - не таямніца
І ведайце - хутка ўжо,з часу на час,
Нам прыйдзецца ўсім,як мага,бараніцца".
Ды сілы не роўныя:дзеці,жанкі,
Сівыя дзяды і ніякай падмогі!
Па сьценах ужо лезуць наверх чужакі,
І замак у дыме агневай аблогі.
Усім зразумела - не вытрымаць вал,
Шаленай варожай бязлітаснай зграі,
Іх лучнікаў стрэлы ляцяць ,нібы шквал,
Што не відно нават неба да краю.
Пытае княжна у дзядулі старога,
З сівой барадою да самай зямлі:
"Як,грэшнікам нам,дакрычацца да Бога,
Каб нас уратаваў усіх ад гэтай бяды?!
Бо вораг насупраць не ведае жалю,
Палон,гвалт жанок,на нагах ланцугі..."
Дзядуля сваей главою ківае...:
"Усе да царквы.І званіце ў званы".
На замкавых сьценах пустыя байніцы...
Ніякага руху...Вакол цішыня...
А ў небе у чыстым гарыць бліскавіца,
Званы зазванілі і Богу хвала,
Узнялася ў аблокі,як тая галубка,
Над рэчкай,над гаем,над роднай зямлёй,
І замак туманам ухутаўся хутка,
З нябес апусціўшыся белай бранёй...
Калі разыйшоўся туман,на тым месцы,
Дзе толькі што сьцены былі у крыві,
І ворагі,быццам бы тыя шаленцы,
Ужо ў перамозе амаль што былі,
Ды зьнікла паселішча!Замка - не стала!
Дзе вокам не кінеш - люстэрка вады!
Пад ветрам да берага коцяцца хвалі,
Ды ў небе высока пяюць жаўрукі...
P.S.
Але,калі зноўку пагроза якая,
Для роднай для ўсіх беларусаў зямлі,
У возеры Сьвіцязі сьвет узнікае,
І глуха трызвоняць набатам званы...
С.Трухановіч
Присоединяйтесь к ОК, чтобы посмотреть больше фото, видео и найти новых друзей.
Комментарии 5