(Бўлган воқеа)
Бизнинг оила зиёли оилалардан бири эди. Отам муҳандис, онам ўқитувчи. Мен ҳам олийгоҳни муваффақиятли тугатганман.
Отамнинг таниш-билишлари орқали ишга жойлашдим. Ҳаммаси жуда силлиқ кетар эди. Бу орада учта фарзандлик бўлдим. Ҳа, тўғри топдингиз... талабалик йилларимда оила қурган эдим.
Иш ерим ўзимга жуда маъқул келганидан, мамнун бўлиб ишлаганман. Оиламиз бенамоз, берўза бир оила эди. Ҳа, албатта бошқалар каби биз ҳам ўзимизни мусулмон ҳисоблар эдик. Лекин ҳаммаси тилда эди.
Йиллар ўтиб менинг лавозимим кўтарилди. Укам уйлангач, отамнинг ҳовлисидан алоҳида бўлиб чиқиб кетдим. Ишимдан ташқари пул олди-бердилари билан шуғулланишни бошладим. Бу ишлар рибосиз бўлмас эди. У пайтлар рибо нима эканлигига ақлим етмаган, билмим бўлмаган.
Кундан-кунга зўр бўлиб кетавердим. Ҳовлимни данғиллатиб ташладим. Тўртта фарзандлик бўлдим. Уч ўғил, бир қиз. Қизим энг кичигим, энг эркатойим эди. Қиз совға қилгани учун хотинимга мошина совға қилдим. Ҳаммаси доим шундай бўладигандек давом этардим. Лекин Аллоҳнинг менга битиб қўйган улкан балоси бор экан. Бу ўтган бахт тўла кунларим тушдек ўтди-кетди. Ҳеч қачон оилам бўлмагандек, болаларим бўлмагандек туюлаверади.
Нега дейсизми? Чунки, данғиллама ҳовлимга қўшилиб хотиним ва болаларим ёниб кул бўлишди. Ҳеч нарсасиз қолдим. Топган-тутганимни ҳаммасини йўқотдим. Ўзим девонага айландим.
Ичкиликка берилдим. Ишдан бўшатиб юборишди. Худонинг берган куни ота уйимга ичиб келаман. Мени дардимда ота-онам йиғлаб адо бўлишган эди. Қани ўлиб кетсам-у ҳаммаси тугаса...
Йўқ, ўлим ҳам мендан ҳазар қилар эди.
Орадан 3-4 йил ўтди. Отам менга насиҳат қила-қила оламдан ўтиб кетдилар. Укам ва унинг хотинига ортиқчалик қилаётганимни сезар эдим. Онам туфайли улар оғиз очолмаётганларини ҳам билар эдим.
Бир куни онам мени ёнларига олиб насиҳат қилдилар: "Фотиҳ, отанг дардингда ўлиб кетдилар. Мени ҳам бойлаб бериб қўймаган. Мендан кейин бу ерга сиғишинг даргумон. Уканг ўзингники бўлгани билан келининг бегона. Қон бошқа болам. Мен тириклигимда отингни қамчилаб қол. Мендан кейин кўчада қолмагин дейман".
Онамнинг тиззаларига ётиб олиб, ҳўнграб йиғладим: "Онам, жоним онам... Сиз ҳам мени ташлаб кетманг. Мен бир ўзим нима қиламан?"
Онам ҳам менга қўшилиб кўз ёш тўкиб дедилар: "Кел, мени гапимга қулоқ сол! Ҳовлингни бир тарафини солайлик. Майли яшаб туришинг учун бир-икки хона етади. Кейин керак бўлса яна олдингидек қилиб кўтариб оларсан. Ундан кейин бу юришинг яхши эмас. Кўзим очиқлигида бошингни иккита қилиб кетишим керак. Мендан кейин сарсон бўлма дейман. Эри ўлган, ажрашган фарзандлари бор аёллар тўлиб ётибди. Топиб уйлантириб қўйсам ҳаётинг яна изига тушиб кетса".
Рибо (судхўрлик) – Қуръон ва Суннат далиллари билан, ҳамда барча ислом уламолари унинг ҳаромлигига ижмоъ қилган амалдир. Аллоҳ таоло у билан шуғулланувчига қаттиқ азоб ваъдасини берган.
Аллоҳ таоло судхўрга Ўзи ва Пайғамбари томонидан уруш эълон қилган.
Аллоҳ таоло айтади:
"Эй мўминлар, Аллоҳдан қўрқингиз ва агар чиндан мўмин бўлсангизлар, судхўрлик сарқитларини тарк қилингиз. (Яъни, одамларга берган қарзларингиздан чиқадиган фойдани олмангиз.) Энди агар (фармонимизни) қилмасангиз, у ҳолда Аллоҳ ва пайғамбари томонидан бўлган урушни билиб қўйинг! Агар тавба қилсангиз, дастмоянгиз ўзингизга — золим ҳам, мазлум ҳам бўлмайсиз. (Бақара: 278-279)
Онам суриштириб эри билан ажрашган бир аёлни топдилар. Аёл билан кўришгач бир-биримизга маъқул келдик. Онамнинг қистови билан қурилган икки хоналик уйга, 10-12 кишилик тўй қилиб аёлни олиб келдим.
Янгидан ҳаёт бошладим. Аёлим бир-бир намоз ўқиб турар эди. Ва менга ҳам ўқишим кераклигини айтар эди. Намоз бошлашим чунонам қийин эди-ки... Қалбим тош каби...
Мен синфдошларимнинг ёрдами билан ишга тушиб кетдим. Яна аста-секинлик билан ҳаётга қовуша бошладим. Аёлим фарзанд кўришимизни айтганда, бўғзимга тош тиқилиб қолди. Қоронғу кечада ҳовлига чиқиб юрак-бағрим эзилиб йиғладим. Ўлиб кетган фарзандларим эсимга тушиб кетган эди. Уларни қаттиқ соғинган эканман-ки, ўзимнинг овозимни эшитмай бақириб йиғлайверибман. Токи аёлим чиқиб овунтирмагунча
.
Той болаларим, асал қизим... Сизларни шундай соғиндим-ки...
Ҳаёт ўз йўлида, вақт ўз ишида давом этаверди. Қизлик бўлдим. Жуда чиройли, оппоққина, момиққина, пахтадек юмшоқ. Кўрган азобларим бироз унутилгандек бўлди. Кучимга куч қўшилиб, қўшимча иш олиб ишлай бошладим. Ишим рибо билан боғлиқ эди. Яна аввалгидек уйимга барака кирди. Кошки эди динни билсам, кошки эди ҳаромни фарқласам, кошки эди, кошки эди... Рибонинг қандай ҳаром ишлигини билсайдим балки бошимга шунча иш келмасмиди...
Қизим 1 ёшга тўлганда йиқилиб тушди. Кўп яшамади. Шифохонани бошимга кўтариб додладим. Бу орада онам бандаликни бажо келтирдилар. Оҳ жоним онам! Бенамоз кетган онам! Аллоҳни танимай ўлган онам!
Аллоҳ сабр берса инсон яшайверар, мусибатларга тоқат қилаверар экан. Жинни бўлиб қолмаётганимга ҳайрон бўлардим. Лекин жиннисифат бўлиб қолгандим. Аёлим йиғламасди, йиғласа ҳам билдирмасди. Мени ўйларди. У энди намозларини тамоман тўлиқ ўқишни бошлаганди.
Орадан 7-8 ой ўтиб кетди. Яна фарзанд кўришимни эшитиб энди хурсанд бўлмадим. Эшитганимда: "Умри билан туғилсин", дедим-у кўчага чиқиб кетдим. "Буниси ҳам ўлиб қолса керак", деб ўйладим. Кўча санғидим то ёмғир бошламагунча. Бир синфдошим бўлар эди. Ҳаммага қўшилмас, ҳамма байрамларга бормас, намозхон бола эди. Мактабни битиргач, ўта тақводор инсонга айланиб кетган эди. У билан муносабатларимиз узилиб, кўп ҳам алоқа қилмас эдик. Бирдан ўша синфдошим эсимга тушди-ю, у билан гаплашгим, дардларимни бўлишгим келди. Ёмғир билан биргаликда уникига йўл олдим.
Жобир розияллоҳу анҳу дедилар: «Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам рибо егувчини ҳам, унга рибо берувчини ҳам, котибини ҳам, гувоҳларини ҳам лаънатлаганлар ва: "Улар барчаси (гуноҳда)
баробардир" деганлар. Муслим ривоят қилганлар.
Эшикни синфдошим Абдуллоҳнинг отаси очди. Мени яхши танимаса-да ичкарига таклиф қилди. Йўлакдан ўтиб кенг ҳовлига кирдим. Абдуллоҳ енглари шимарилган, юзлари ҳўл, таҳорат қилиб чиқаётган экан шекилли отасидан сўради: "Ада, кимакан?"
Жавоб олишга улгурмай мени кўриб бироз тараддудланиб қолди. Айвондан тушиб келаркан: "Ие, ие субҳаналлоҳ", деди юзида табассум билан. Қучоқлашиб кўришдик.
"Яхши қилибсан келиб. Қани ичкарига марҳамат. Зап иш қилибсан келиб", деди мени кўрганидан севиниб.
Меҳмонхонага киргач, Абдуллоҳ мени хонтахта ёнига тайёр солиб қўйилган духоба кўрпачага ўтқазиб: "Ҳозир", деганча ўзи ташқарига чиқиб кетди.
Бирпасда патнисада нон, қарс-қурслар кўтариб кирди. Қуруқ келганимдан ўнғайсизландим. Ҳаёлимга бирон нарса кўтариб кириш кераклиги келмаган эди. Бироздан кейин Абдуллоҳнинг 15-16 ёш атрофидаги ўғли чой кўтариб кирди. Уни кўриб кўз ёшларимни зўрға тийдим. Бирин-кетин ўғилларим кўз олдимдан ўтдилар. Абдуллоҳ чойдан қуяркан: "Субҳаналлоҳ, субҳаналлоҳ қайси шамоллар учирди?", деб сўради жилмайиб.
"Негадир сени кўргим, сен билан ўтириб суҳбатлашгим келди. Индамай келавердим", дедим истамайгина жилмайиб.
"Жуда яхши қилибсан. Айтсам ишонмайсан. Бугун сени тушимда кўргандим. Демак, таъбири ўнгимда кўришим экан", деди кулиб.
"Нега ўзинг ўрталарда ҳеч кўринмайсан? Тинчмисан?", сўрадим.
"Ҳа, тинчман алҳамдулиллаҳ. Болалар ташвиши, уларни дарси билан овораман. Иккита каттамни қори қилдим алҳамдулиллаҳ. Энди навбат кичикларига", деди юзлари товланиб. Кўзларимда ёш қалқиди. Абдуллоҳ мени аҳволимни кўриб: "Кечир сени мусибатларингни инобатга олмай кўп гапириб юбордим. Айбга буюрма", деди ҳижолат бўлганча.
"Олдинга шулар учун келгандим аслида. Менга далда бер, дардкаш бўл. Мени овунтирадиган гаплардан гапир. Мактаб пайтда ҳам эсингдами хато қилсак, ҳадислардан гапириб, орқамизда куйиб-пишиб юрардинг. Йўл кўрсат! Қачонгача бошим балодан чиқмай юравераман? Бунинг бир хотимаси бўлиши керак-ку. Қачонгача фарзандларим ўлади? Қачонгача роҳат кўрмай яшайман? Бу нарсалар қачонгача давом этади? Уйимда фақат жаноза. Қачон мен ҳам тўй қиламан? Нима қилсам кўксимга шамол тегади?", силкиниб-силкиниб увос солганча йиғлаб юбордим.
"Қачон-ки пешонанг саждага тегса ва қачон-ки рибони йиғиштирсанг роҳат кўрасан, иншааллоҳ. Очиқ гапирдим, дилинг оғримасин! Сенга ачинаман. Умринг Аллоҳни танимай ўтяпти. Бошинга шунча
бало келди. Бекорга дейсанми? Ҳаётингни янгидан бошлашингни тавсия қиламан. Кўрасан ҳаммаси бошқача бўлади. Аввал Аллоҳга тавба қил! Рибони йиғиштир!", жавоб қилди Абдуллоҳ жон куйдириб.
"Рибо? Нима у?", сўрадим тушунмай.
У эринмай шунақанги майдалаб тушунтириб берди-ки, кўз олдимдан бутун умрим ўтиб кетди. Ҳаётимдаги топган пулларимда рибосизини тополмадим. Абдуллоҳни оғзимни очганимча эшитиб ўтиравердим. Рибога ҳадис, оятлардан мисоллар келтирди. У гапирарди, мен эса ўзимга ўзим гапирардим. Эссиз умрим... Диплом дебман, мартаба дебман, иззат-шараф деб юраверибман. Эссиз ҳаётим... Эссиз оилам... Эссиз болаларим...
Яна йиғлашни бошладим. Абдуллоҳ қўлини елкамга қўйиб: "Қўй, йиғлайверма! Энди хатоларингни тузатиб яша! Ҳеч қанча умримиз қолмади. Буёғига охиратга тайёрланишимиз, кетишга ҳуржунни тўлдиришимиз керак", деди куюниб. Кўз ёшларимни артганча, унинг гапини тасдиқлаб бошимни силкитдим.
Шунчалик унинг гапларига маст бўлибман-ки, вақт алламаҳал бўлиб, шом кирганини ҳам пайқамай қолибман. Абдуллоҳни уйимга таклиф қилиб, ғира-ширада кўчага чиқдим. Тўғрисини айтсам, ҳеч уникидан кетгим келмади. Қани энди тонггача суҳбатлашсам... Жоним шунчалар роҳатланди-ки, дард-аламларим бирмунча мендан чекилган эди.
Уйга келдим. Аёлим мендан ҳавотир олиб ўтирган экан. Мени кўриб йиғлаб юборди. Бечорагинам уни ҳам сиқиб юбордим. Саломига алик олдим-у, ғусл қилгани тўғри ҳаммомга кириб кетдим.
Магар ким тавба қилса ва иймон келтириб яхши амаллар қилса, бас Аллоҳ ана ўшаларнинг ёмонлик - гуноҳларини яхшилик – савобларга айлантириб қўюр. Аллоҳ мағфиратли, меҳрибон бўлган Зотдир. (Фурқон: 70)
Ўша куни илк намозимни китобга қараб ўқидим. Қушдек енгил эдим. Намозга тўймасдим. Яна, яна қўшимча нафлларни ўқий бошладим. Яна давом эттирдим. Яна, яна... Жойнамоз устида ухлаб қолибман. Аёлим турғазмаса, ухлаб қолганимни билмасдим ҳам. "Адаси туринг! Бомдод бўлди. Жойнамоз устида ухлаб қолибсиз".
Энди мен умуман бошқа одамга айланган эдим. Ишлаб турган жойимдан бўшадим. Ҳатто-ки, даромадининг зўрлиги ҳам мени алдолмади.
Тижорат билан шуғулланишни бошладим. Абдуллоҳ менинг шамчироғим бўлди. Ҳаётимга мазмун кирди. Ўзимда ҳаловат топдим. Ўғиллик бўлдим. Алҳамдулиллаҳ... Ҳозир 13 ёшга кирди. Қизим бор... У 9 ёшга кирди. Ўғлимни ёшлигидан мени йўлга солган синфдошим Абдуллоҳга бердим. Динни ўргансин, Аллоҳни танисин учун. Менинг ёшлигим каби, болаларимнинг ёшлиги увол бўлишини хоҳламадим. Ўғлим ҳозирда Қуръондан 7 порани ёдлаб қўйди. Мен Аллоҳнинг менга берган тақдирига розиман. Ўша синовлар бўлмаганда мен ҳали ҳам залолатда, ботқоқликда юрган бўлар эдим. Ҳар бир нарсада ҳикмат, ҳар бир синовда яхшилик бор экан.
Инсонларга айтарим бор...
Рибодан, судҳўрликдан узоқ туринг! Бу сизларга барака эмас, бало олиб келади. Мен 100% кафолат бераман, рибо - балодир! Бойиб, зўр бўлиб кетсангиз ҳам охирида Аллоҳ таоло сизга уруш эълон қилиб, ҳаммасини битта қилиб чиқариб олади. Вақтида бу нарсадан воз кечинг! Аллоҳга тавба қилинг!
(тугади)
Зулфия Махмуд.
Присоединяйтесь к ОК, чтобы подписаться на группу и комментировать публикации.
Нет комментариев