Самарқандга эндигина келган йилларимиз. Бу шаҳарда ҳамкасбларимиздан бошқа ҳеч кимни танимайман. Бирор жойга бориш учун манзилни қайта-қайта сўрайман. Бир куни қизим билан бозорга тушадиган бўлдик. Дўконларни бирма-бир айланиб, кўзимга яхши кўринган кўйлакларни бирма-бир кийиб кўрдим. Биттасининг бичими ёқмайди, бошқасининг матоси, яна бирининг тикилиши. Шу тариқа ўнтача дўконни айланиб қўйибмиз. Ўнинчи ё ўн биринчи дўконда кийиб кўрган кўйлак ёқди. “Шуни оламан” дедим бўй баробар ойнага мамнун қараганча. Ойнага қараётиб бирдан кўзим қулоғимга тушиб кетди. Бир қулоғимдаги зирак йўқ эди.
- Вой, зирагим қани?- дедим қизимга.
- Кийимга ёпишиб қолгандир, - деди у ҳам ҳеч нарсага тушунмай.
Кўйлакнинг авра-астарини ағдариб кўрдим- йўқ, тилла зирагим йўқ. Бояги хурсандчиликдан асар ҳам қолмади. Ахир, туғилган кунимга ўзимга ўзим совға қилган, мен қадрли бўлган тилла зирак эди. Кайфиятим тушиб кетганини кўриб сотувчи йигит ҳам хижолат бўлди.
- Опа,балки қулоғингиздан тушиб, бирор бурчакка тушгандир, - деб дўконнинг ҳар бир бурчагини эринмай кўриб чиқди. Йўқ, зирак топилмади.
- Опа, бундан олдин ҳам бирор дўконга кирганмидинглар?- сўради сотувчи йигит.
- Бир эмас, нақ ўнтача дўконга кирдик, - дедим йиғламоқдан бери бўлиб.
- Сизга бир маслаҳат- ўша кирган дўконларингизга яна қайта кириб чиқинг. Балки биротасида тушиб қолгандир. Кимдир топиб олгандир.
- Топиб олган киши қайтариб беради, деб ўйлайсизми, ахир, тилла бўлса. Грамми ҳам анчагина...
- Билмадим, опа. Инсофли бўлса, албатта қайтаради.
- Зирак меники эканини қаердан билади? Э, йўқ, энди топилмаса керак, - бояги ёққан кўйлакни сотувчи йигитга беҳафсала қайтариб бердим.
Сувга тушган мушукдай ташқарига чиқдик. Менинг аҳволимни кўриб қизимнинг ҳам кайфияти тушди.
- Ая, юринг, кирган дўконлариимзга қайтадан кириб, сўраймиз, - деди у.
Унинг сўзи билан охирги кирган иккита дўконга кирдик. Йўқ, зиракни ҳеч ким топиб олмаган. Топиб олган бўлса ҳам кимнинг қайтаргиси келади...
- Юр, уйга кетамиз, - дедим қизимга.
- Кўйлак олмайсизми?
- Э-э, кўйлакка бало борми?! – қулоғимдаги бир пой сирғани ечиб, сумкамга солдим. – Жуда яхши кўрардим шу сирғани...
- Ая, юринг, яна сўраб кўрайлик, балки бирор дўконда тушиб қолгандир, - қизим яна қўймади.
Сазаси ўлмасин, деб унинг орқасидан эргашдим. Ўнтача дўконга кирган бўлсак, уларнинг на рақамини эслаб қолибман, на сотувчининг ташқи кўринишини. Лекин қайси қатордан кирганимиз, қайси дўконга кирганимизни тахминан биламан.
- Юр, биринчи кирган дўконимиздан бошлаймиз, - дедим қизимга. Еталашиб биринчи кирган дўконимизни яна топиб бордик. Сотувчи – ҳомиладор келинчак ўриндиқда ўтирган экан.
- Синглим, бир соатча олдин дўконингизда кўйлак кийиб кўрган эдим. Мабодо, сирғамнинг бир пойи тушиб қолмабдими?- сўрадим хижолат тортиб.
- Қанақа сирға эди? – сўради сотувчи келинчак пинагини бузмай.
- Мана бунинг бир пойи, - сумкамдан бир пой сирғани олиб кўрсатдим. – Иккита кўйлак кийгандим, балки бирортасига илашиб қолганми...
- Мана буми?- сотувчи боядан буён маҳкам қисилган кафтини очди. Не кўз билан кўрайки, сирғанинг иккинчи пойи унинг кафтида ялтираб турарди.
- Ҳа, ҳа, шу! – дедим ҳаяжондан. – Қаерда экан?
- Гардероб хонада тушиб қолган экан. Яхшиям, ўзим кўриб қолдим. Эгаси барибир келади, деб қўлимда ушлаб ўтиргандим.
Қувонганимдан сотувчи келинчакка тинмай раҳмат айтаман. Сумкамни кавлаб, бир даста пул чиқардимда, сотувчига узатдим:
- Мана бу сизга, суюнчисига. Катта раҳмат!
- Пулингизни солиб қўйинг, опа, - сотувчи қўлимни қайтарди.
- Йўқ, сиз сира хижолат бўлманг, ахир, зирагим топилмаса катта пулга бошқасини олишимга тўғри келарди. Сиздан бошқа одам бўлганида балки “топган топалоқники” деб ўзиники қилиб олган бўлармиди...
- Бировнинг ҳақи бошқа бировга буюрмайди, опа, - деди келинчак. – Сизнинг молингизни биров ўзлаштириб олса, унга юқармиди. Ё молига, ё жонига зиён етади. Зирагингизни кўрмадим, деб туриб олишим ҳам мумкин эди. Лекин кейин еган-ичганим ўзимга, болаларимга буюрмайди.
- Ҳеч бўлмаса, мана буни олинг, - пулнинг ярмини узатдим яна.
- Йўқ, опажон, олмайман. Зирагингиз ҳалол пулга келган экан, ўзингизга қайтиб келди.
- Мен хижолат бўляпманда, - дедим.
- Хижолат бўлманг. Дуо қилиб қўйсангиз бўлди. Дуо қилинг, туғилажак фарзандимни эсон-омон бағримга босиб олай.
- Илоҳим, фарзандингизни эсон-омон дунёга келтиринг. Ўзингизнинг ҳам, фарзандларингизнинг ҳам умри узоқ бўлсин. Топганингизга, умрингизга барака берсин. Қўшганингиз билан қўша қариб, фарзандларингиз роҳатини бирга кўринглар илоҳим...
- Раҳмат, опажон, илоҳим шундай бўлсин, - юзига фотиҳа тортди келинчак.
Дўкондан руҳим кўтарилиб чиқдим. Йўқ, зирак топилгани учун эмас, дунёда ҳалол билан ҳаромни фарқлайдиган, бировнинг ҳақидан қўрқадиган, ҳалолдан келган молда барака бўлишини биладиган шундай одамлар борлиги учун руҳим тозарганди.
Ўша зирагимни ҳали ҳам тақаман. Ҳар сафар қўлга олганимда ўша келинчакни эслаб, ҳақига дуо қиламан. Топган молига барака берсин, фарзандлари ҳам ўзи каби ҳалол молдан касб қилсин, дейман.
Ўшанда рамазон эди...
Dilfuza Zaripova
Присоединяйтесь к ОК, чтобы подписаться на группу и комментировать публикации.
Комментарии 2