Рассказ из книги "Народ" Літоўскае Палессе Паводле артыкула Панцілеймона Куліша, змешчанага ў кніжцы “Живописная Россия”ад 1882г. З любоўю да нашага краю і з добрым веданнем яго старажытнага мінулага зрабіў гэтае апісанне пад назвай “Літоўскае Палессе” украінскі гісторык, пісменнік, паэт, этнограф Панцелеймон Куліш у другой палове ХІХ ст. Ён распавёў, як жылі і чым займаліся нашыя продкі ліцьвіны=беларусы, пачынаючы з другой паловы XIII ст. Тым самым ён зрабіў станоўчую падказку нам, як і ў якіх умовах маглі жыць людзі Пагосчыны ад пачатку жалезнага веку да позняга сярэднявечча, то бок да узнікнення сёл Пагосчыны і мястэчка Пагост.
Рассказ из книги "Радавод" Айчына і беларусы Калi Ваша прозвiшча ёсць у шляхецкiх гербоунiках, то верагоднасць таго, што Вы нашчадак высакароднага саслоуя вялiкая - так сцвярджаюць у “Мінскім сабранні нашчадкаў шляхты і дваранства”. Отчизна, одчизна, отчыжна, отчызна, очизна, оччизна, очызна. Гэта варыянты напісання ў розных сярэднявечных крыніцах старажытнабеларускага слова, якое сёння абазначаецца адным словам айчына, і ўтвораны яны ад старабеларускай лексемы атец. Усе гэтыя словы прадстаўлены Гістарычным слоўнікам беларускай мовы, які дае ім такія тлумачэнні: 1. Радзіма, айчына. 2. Маёмасць, атрыманая ў спадчыну ад бацькі. 3. Спадчына . Айчына. У сучасным паня