Video kaynağı Cumhur Erenturk
https://www.youtube.com/watch?v=S8CpfWmfWt4
Genç, yahudi rabbiye der ki Talmud Öğrenmek İstiyorum her şey ondan sonra başlar..
20'li yaşların ortalarında bir genç adam, meşhur din adamı haham shwartz'ın kapısını çalmış “benim adım sean goldstein,” demiş “sana geldim çünkü talmud üzerine eğitim almak istiyorum.” (talmud-yahudilerin kutsal kitabı tevrat'ın tefsiri, bir nevi hukuk kitabı)
haham “aramice biliyor musun?” diye sormuş.
“hayır,” diye yanıtlamış genç adam.
“peki ya ibranice?” diye sormuş bu kez haham.
tekrar “hayır,” diye yanıtlamış genç adam.
“tevrat'ı okuyup araştırdın mı?” diye sormuş haham bu kez, biraz rahatsız şekilde.
“hayır, haham. ama endişe etmeni gerektirecek bir şey yok. çünkü, berkeley üniversitesi felsefe bölümünden en yüksek şeref derecesiyle mezun oldum, doktora tezimi de harvard'da sokrates mantığı üzerine tamamladım. o yüzden şimdi de biraz talmud üzerine çalışarak eğitimimi tamamlamak istiyorum.''
“talmud, bizim insanımızın en derin kitabıdır. ama yine de istersen, seni mantıkta bir sözlü teste tabi tutayım, eğer bu testi geçmeyi başarırsan sana talmud'u öğretmeye söz veriyorum. ”
genç adam "anlaştık" demiş.
haham shwartz iki parmağını havaya kaldırmış. “iki adam bacadan aşağı inmiş. birisinin yüzü temiz, diğerinin ki ise kirli vaziyette. bunlardan hangisi yüzünü yıkar? "
genç adam hahama bakmış. “test bu mu şimdi mına koim?”
haham kafasını sallamış.
”tabii ki, yüzü kirli olan yüzünü yıkar." demiş, canı biraz sıkkın vaziyette.
“yanlış. yüzü temiz olan yüzünü yıkar. şu basit mantığı anlamaya çalış. yüzü kirli olan yüzü temiz olanın yüzüne bakar ve kendi yüzünün de temiz olduğunu düşünür. yüzü temiz olan ise yüzü kirli olanın yüzüne bakar ve kendi yüzünün kirli olduğunu düşünür. dolayısıyla yüzü temiz olan gider yüzünü yıkar. ”
“çok zekice,” demiş goldstein. “mümkünse bir test daha alayım.” (bu testten sıçmış çünkü)
haham yine iki parmağını havaya kaldırmış. “iki adam bacadan aşağı iniyor. birinin yüzü temiz, diğerinin ki ise kirli. bunlardan hangisi yüzünü yıkar?”
“sanırım, bu konu üzerinde zaten anlaştık. yüzü temiz olan yüzünü yıkar.” demiş goldstein.
“yanlış. her ikisi de yüzünü yıkar. mantık şu: yüzü kirli olan yüzü temiz olana bakar ve yüzünün temiz olduğunu düşünür. yüzü temiz olan ise yüzü kirli olana bakar ve yüzünün kirli olduğunu düşünür. dolayısıyla, yüzü temiz olan yüzünü yıkar. yüzü kirli olan, yüzü temiz olanın yüzünün yıkadığını görünce o da gider kendi yüzünü yıkar. sonuç olarak herkes kendi yüzünü yıkar.”
“bunu hiç düşünmemiştim,” demiş goldstein. mantık yürütmede bu tarz bir hata yapabilmiş olmamı aklım almıyor. lütfen beni tekrar test et. ”
haham gene iki parmağını havaya kaldırmış. “iki adam bir bacadan aşağı iniyorlar. bir tanesinin yüzü temiz, diğerinin yüzü kirli. hangisi yüzünü yıkar?”
“her biri kendi yüzünü yıkar. "diye cevaplamış bu soruyu genç adam.
“yanlış. hiçbiri kendi yüzünü yıkamaz. şimdi şu mantığı anlamaya çalış:yüzü kirli olan adam, diğerine bakar ve yüzünün temiz olduğunu düşünür. yüzü temiz olan diğerine bakar ve yüzünün kirli olduğunu düşünür. ama yüzü temiz olan adam yüzü kirli olanın yüzünü yıkamaya gitmediğini gördüğünde, kendisi de yüzünü yıkamaz. dolayısıyla hiçbiri yüzünü yıkamaz.”
goldstein tabii depresyonlarda. buna rağmen demiş ki hahama “ben bu talmud eğitimini almaya yeterli olduğumu düşünüyorum. lütfen bana bir soru daha sor”
böyle yalvarmış ancak hahamın yine iki parmağını havada görünce sinirlenmeye başlamış. haham yine aynı soruyu sormuş “bir bacadan aşağıya iki adam iniyor. birisinin yüzü temiz, diğerinin yüzü kirli. bunlardan hangisi yüzünü yıkar?”
“hiçbiri yüzünü yıkamaz.”
“yanlış. şimdi anlıyor musun sean, sokrat mantığının neden talmud eğitimi için yetersiz olduğunu?" söyle bana, nasıl olur da aynı bacadan inen iki adamdan birisinin yüzü kirli iken, diğerininki temiz kalabilir?
sorunun tamamıyla aptalca olduğunu görmüyor musun? ve tüm hayatını aptalca soruları cevaplamaya harcadığında, bulacağın tüm cevaplar da aptalca olacak.