The Golden Dome of Mashhad's Shrine: the World's Largest Mosque Σημείο σύγκλισης Σιιτών και Σουνιτών, το τεράστιο σύμπλεγμα ιερών ήταν αρχικά ο χώρος του ταφικού μνημείου του μεγαλύτερου χαλίφη όλων των εποχών: του Χαρούν αλ Ρασίντ (786-809). Στην συνέχεια, εκεί δολοφονήθηκε το 818 από τον χαλίφη Μααμούν, γιο του Χαρούν αλ Ρασίντ, ο πέμπτος ιμάμης του Ισλάμ, ο Αλί αλ Ρέντα (περσ. Ρεζά). Έτσι ο τόπος έγινε στην συνέχεια σημείο πολλών αρχιτεκτονικών επεκτάσεων και προσθηκών, βελτιώσεων και αφιερώσεων από ένα ατελείωτο αριθμό πιστών που συνέρρεαν κάθε χρόνο κι έκαναν τεράστιες δωρεές. Οι Γαζνεβίδες (977–1186) που έλεγχαν όλη την περιοχή από την δυτική Κίνα και την βόρεια Ινδία μέχρι το Κεντρικό Ιράν, πρώτα κατέστρεψαν το ιερό κι έπειτα το αναστήλωσαν. Οι Σελτζούκοι του Χορασάν (ΒΑ Ιράν) κι ιδιαίτερα ο Άχμετ Σαντζάρ (εγγονός του Αλπ Αρσλάν - 1097–1118) συνέχισαν τις αναστηλώσεις και ξεκίνησαν την ανέγερση ενός τεράστιου θόλου. Το έργο συνέχισαν οι σάχηδες της Χωρεσμίας (1077–1231), η οποία αντιστοιχεί γεωγραφικό στο σημερινό Τουρκμενιστάν, κι αργότερα οι Μογγόλοι. Ο μεγάλος μουσουλμάνος περιηγητής Ιμπν Μπατούτα έφθασε το 1333 στην Μασάντ (που το όνομά της σημαίνει 'τόπος μαρτυρίου' στα αραβικά και έτσι θυμίζει τον σκοτωμό του ιμάμη Ρεζά: مشهد). Με εντυπωσιακά λόγια περιέγραψε την πόλη, το τζαμί-μνημείο και τον θόλο. Η μεγαλύτερη επέκταση και βελτίωση του μνημείου κι η ανάδειξη της Μασάντ σε σημαντική πολιτεία οφείλονται στον γιο του Ταμερλάνου Σαχρούχ (شاهرخ : 1405-1447) του οποίου η σύζυγος, αυτοκράτειρα Γκοχαρσάντ (گوهرشاد‎) ανέγειρε το ομώνυμο τζαμί. Οι Σαφεβίδες έδωσαν ξεχωριστή μεγαλοπρέπεια στον τεράστιο τρούλο προσθέτοντας τα επίχρυσα τούβλα, κατά τον 17ο αι. Εκτός από το τζαμί-μαυσωλείο και το τζαμί Γκοχαρσάντ (Goharshad), τέσσερις θρησκευτικές, μια βιβλιοθήκη, ένα σύγχρονο μουσείο, ένα πανεπιστήμιο, αίθουσες προσευχής, παραδοσιακές τραπεζαρίες για πιστούς, και άλλα κτήρια, το σύμπλεγμα καλύπτει μια έκταση σχεδόν 270000 τμ και οι επτά αυλές που το περιβάλλουν έχουν έκταση σχεδόν 600000 τμ. Ο χώρος διοικείται από το ίδρυμα Astan Quds Razavi. Να προσθέσω ότι το όνομα της πόλης Μασάντ κακώς αποδίδεται πολλές φορές στα ελληνικά ως Μασχάντ: η σύγχυση οφείλεται σε άγνοια περσικών και στην μπερδεμένη αγγλική απόδοση ως Mashhad. Μετά την Τεχεράνη, σήμερα η Μασάντ είναι η μεγαλύτερη πόλη του Ιράν.