2-қисм.
Гр: 🔥Ҳикоя ва қиссалар🔥
— Хизматкор келдику, булди-да, нега керак бошка-
си, — чимирилди аёл.
— Келинингни хомиласи узинг айтганингдек еттинчи
ойга уттан булса авайлаш керак-ку.
— Улмайди, керак булса туккунича ишлатаман. Ёкмаса тезрок даф булади.
— Ундай дема, бу хам бировнинг фарзанди. Уволи бор.
Хархалай эшигимизга ярашмуш экан, — синчковлик билан тикилди аёлига.
— Ярашмай улсин эски тогора. Яна ок кийганига улайми,—лабини бурди кайнона.
— Нега ундай дейсан, харна булганда хам биринчи
Kÿ3 очиб кургани углинг булса, қорнидагиси хам узимизники булса. Сенга нима фарки бор, каерда булса хам
боламиз билан булганку. Бунча гижинасан, — аччигланди
Орзубек.
— Ха, бунча ёнини олиб к;олдингиз. Сизга хам куз
сузиб улгурдими дейман, — чакчайди Мохинабону.
— Хотин, эсинг кирарли-чиқарли булиб холибди.
Огироёкли келининг хакида шундай фикрга боришга уялмайсанми, мента аёл зоти керак булса шу ёшимда хам
онаси Упмаганини куйнимга солишга тайёр турганлар бор,
— дангал айтди-куйди. Ишнинг шу даражага боришини
кугмаган аёл эсанкираб ходди.
— Улсина, элликни коралаб қолган одамга кизлар тушиб колибдими. Мунча осмондан келмасангиз, — унинг куллари титрарди.
— Шундай кушмачи эркаклар, айникса, аёллар борки, бир ишорангда кетворган жононларни ест килади,
уни еб утирмайсан, бир қошик. сув билан ютиб юборасан, — хазил аралаш жавоб килди. Орзубек хотинини ута
рашкчшшгини билар, шунинг учун хам унинг олдида аёллар хакида куп гапирмасди. Хозир мавриди келганда унинг
кунглига бир оз гулгула солиб куйди. У Узининг қадр- қимматини яхши биладиган, зийрак киши эди. У аёлларга Ута эхгиёткорлик билан муносабатда буларди. Узидан
олдинги директор маккора аёл тузогига тушиб, шарманда
булганини яхши билади. Унинг кабулига хар куни заводда ишловчи аёл-қизлардан камида беш-олтитаси турли
масалада киришарди. Баъзилари арзимаган иш билан кириб, Узини куз-куз килишади. У хеч качон уларга сир
бермайди. Чиройли ёш аёллар кабулига кирганда баъзан:
— Синглим, эшикни очиб кУйинг. Хона дим булиб
кетибди, — дерди, гарчи у ердаги совутгичлар хонани
бир меёрда саклаб турган булса хдм. Ёки тугмачани босиб,
котиба кизни чакириб унга кандайдир тотпирик; берар
ва кутиб туринг, мана бу синглимни ишини бирёклик
килай, кейин сизга қолган ишларни айтаман, — деб уни
хам уша ерга уткизиб куярди. Бугунги кабулидаги аёл
бутунлай бошқача:
— УХ, одамзот шундай лобар буладими? Агар рассом хаёлан паризодни суратини чизганида хам шунча ухшатолмаса керак. Нималар деди, баъзи сузларини эшитолмай хам колдим. Ёлгиз онаман, битта кизчам бор, деди-я.
Эй инсон,. шундай парирухсорни кандай жавобини бериб
юбординг. Ажралишга кандай кунглинг борди, — деб узича
ажрашган эрини айбларди. Орзубек, узининг тили билан
айтганда «рядавой» булиб ишга кирган йилларданок; куп
йиллар рахбарлик лавозимларида ишлаб келган отаси шундай деганди:
— Углим, мен сенинг келажагингга, иқтидорингга ишонаман, сенга айтадиган битта катъий насихатим бор. Агар
Усаман десанг, обрули буламан, десант хеч качон кул остингда ёки бирга шилаётган бирорта аёл зотига ёмон куз
билан карамагин. Гузалларнинг хаммаси бирдек разил ва
маккора, деб айтолмайман. Лекин айрим ракибларинг чиройли аёлларни ишга солиб, оёгангдан чалишга харакат
килади, — деганди.
Аввалги котиба киз турмушга чиқиб, Урни бир неча
кундан бери буш турганини билган аёл дархол кабулхонага
югурганди. «Лекин бу аёлни котибаликка кабул килсам арзийди, — кунглидан утказди Орзубек. У аёлни турмушга
чикмаган киз булса керак», деб уйлаганди. Орзубек ихтиёрсиз холда аризага имзо чекди.
Эртаси куни у кабулхонага кирганда янги котиба кизнинг дидига кунглида тасанно айтди. Хона озода, таргибли
гулдондаги гуллар ифор таратиб турарди. Котиба урнидан
туриб, Орзубекни кутиб олар экан, у бугун яна хам очилиб, гузаллашиб кетганди.
— Кечирасиз, сизнинг хонангизни хам тартибга солай
дегандим, менда калит йуклиги учун киролмадим, — деди
ноз билан сузилиб.
— ЙУк, йук, хоналарни тозаловчи фаррош аёл бор, —
деди кабулхонга кираётиб.
Орзубек аёл хакида уйламасликга харакат килиб, стол
усгидаги когозлар уюмига шунгиб кетди. Эшик секингина
очилиб, чойнак-пиёла кутарган котиба кирди. У кулидагиларни бошлиганинг ёнига куяр экан, аёлга эътибор бермасликка уринган эркакнинг димогига шундай хушбуй aтиp
хиди урилдики, ихгиёрсиз аёлга бир караб куйди. Мохинабону хам атирга уч аёл. Пардоз ойнаси олдида турли мамлакатларнинг хилма-хил атирлари жой олган. Лекин бу аёл
сепиб олган атир хидини х;еч качон туймаган эди.
— Кабулингизга келганларни киргизаверайинми?
Бошлик кандайдир когозларни куздан кечираётгандай
аёлга карамаган холда:
— Ха, кираверсинлар, — деди. Шу онда унинг хаёлида:
— Хамма аёл хам бир хил. Бунинг юзи сал текисрок,-
Буни яхши биламиз. Ёру журалар даврасида аёллар х;акида
кизик баъзан нозикрок, латифалар айтамиз. Аммо хозиргига ухшаган аёллар билмадим, қанчадан-канча манаман деганларни йулига зор килиб, баъзан кулидан кугирчок; булиб
угса хам негадир интилаверамиз, — деган хаёл утди.
Иккинчи кун эрталаб гушакни кугарган Орзубек сир-юдош Уртоги — вилоятда курилиш бошлиги булиб ишлаётган Бердиёрнинг овозини эшитди.
— Орзубек дустим, дидингга койил, бунака гулрухсорни каердан топдинг? -
— Каердан эшита қолдинг, бурнингни ис билиши
зурда, дарров ис оласан, — чин дилдан хохолаб кулди.
— Кечанинг Узида мента кунгирок; килиишиб айтишган, кургани бормокчиман ёки кизганасанми?
— Куй-е, бундай гапларни, биласанку мен бузокнинг
хақи бор деб сигирнинг сутини ичмайман, — икки Урток;
бир оз дилдан сухбатлашишди. Орзубек билади. Бердиёрнинг гузал аёллар борасида суяги йук, мен билганим ўндан
ортик машукаси бор. Билмаганим канчадир. Утган йили Угли
аварияда халок булганидан кейин бир неча ой босилиб колганди. Йил утмай яна узини маишатта урди. Аёли билмаса
керакда, Мохинага ухшаган булса шунчаликка бормасди.
Тушликка якин кабулхонада кимнидир баланд овозда
гапираётгани эшитилди. Бу Бердиёр эди. У котиба билан
кУришиб, нима хакидадир бир зум гаплашиб колди. Сунгра
эшик очилиб узи куринди. Бир оздан кейин чакчаклашаётганлар олдига чой кутариб кирган котиба ran мавзуси асосан узи хакида кетаётганини сезди, — Ох, ох, шундай
гузалнинг кўлидан чой ичарканмизда, кечирасиз исмингиз
нима?
Бердиёр қиздан сурагани билан Орзубекка каради. У
индамай елкасини учириб куйди.
— Ие, хали бошлигингиз исмингизни х;ам билмайдими
дейман
— Узлари сураганлари йук,. Билсалар керакда, аризамда
ёзилганку, — у жон олгувчи кузлари билан Бердиёрга маноли бокиб чойни узатиб чикиб кетди. Синчиков йигит
уни бир зумда куздан кечириб улгурганди.
— Бу бошка гan, Мохичехра — ойнинг чехраси хақиқатдан хам ойданда тиник экан. Эй бунча тунка булмасанг,
икки кундан бери исмини хам билмаган булсанг. Нима бало,
хотининг укитиб, аёллардан совутиб куйганми дейман, —
хохолаб кулди. Кеча шу десант уч-турт жойдан кунгирок,
булди. Котибангни овозаси оламни тутди. Нега илгари бу
Киз хеч қаерда куринмаган ёки бошқа вилоятданми? Эри
бормикан? Лекин бундайлар оила курмайди...
— Хозиргача хеч каерда ишламаган. Битта боласи билан
якинда эри билан ажрашибди....
—Ана айтдимку ёлгиз булса керак деб. Аммо коматини
курдингми? Туққан аёлга Ухшамайди. Фигураси бузилмаган.
Бунга бирор жойдан уй олиб бергинда, кунгилхушлишнгни килиб юравер. Ишдан бушатиб ол. Котибангни довругини эшитган бойваччаю, амадорлардан бири илиб кетмасин,—деди бошини чайкаб. Одамни суз бузади дегандай кейин-чалик маишатта, эътиборга, талпинувчи Мохичехрага шахардан икки хонали уй олиб Уша ёкка кучирди. Урнига урта ёшли, узини тутиб олган бир аёлни котибаликка олди. Мохичехранинг гузаллиги хакидаги хабар Мохинабонуга етиб,
уни куриш учун кабулхонага келганида унгача унинг урнидаги аёлни куриб: «Мактаганлари шуми, кари аёлку, буни
нимасини тарифлашди экан», деб хайрон булди.
Мохичехра билан Орзубекни ширин учрашувлари бошланди. Орзубек узини ёшаргандай сеза бошлади. Мохинабону шубхаланмаслити учун уни хдм эътиборсиз колдирмади.
Вилоятга, бошлигининг олдига, йигилишта тез-тез катнаб
колиб кетишларини тўгри тушунган аёлига совга-саломсиз
кайтмас эди.
— Мен эртадан бошлаб таътилга чикдим. Кримга дам
олишга кетаяпман, — деди бир куни.
— Сизсиз кандай яшайман. Хар куни учрашмасак хам
харкалай мента якин жойда яшаб ишлаёттан эдингиз, —
деди эркаланиб Мохичехра. Худди атайлаб килгандай дам
олишга кетаман деган куни ёлгиз угли Мансур корнини
ушлаб ётиб колди. Касалхонага келтиришганида уни куричак билан огригани маълум бУдди. Шу туфайли операция
Килиш га тўгри келди ва икки-уч кунга дам олиш саёхати
кечиктириладиган булди. Учинчи куни Угли урнидан туриб
юра бошлагандан кейин, кунгли жойига тушган Орзубек
Мохичехранинг олдига борадиган булди. Мохинабону хам
углининг ташвиши билан чарчаган, уйларига дам олишга
кетганди. Орзубек севгилисининг ёнида тонгни оттириб,
эрта азонда самолётда учаман, деб уйлади.
Сумкага энг керакли нарсаларни солиб, кечга якин Мохичраларнинг уйига келди. Иккинчи каватга кугарилиб,
кунгирок тугмачасини босди. Хадеганда эшик очилавермагач, уни кайта-кайта босаверди. Нихоят эшик очилиб, Мохичехра куринди. У кандайдир безовта холатда эди. Орзубекни дам олишга кетган деб, унинг келишини хаёлига
Хам келтирмаганди. Хеч нарсадан хабарсиз, хозир аёлни
шодлигидан чехраси ял-ял ёниб кутиб олади, деб уйлаган
Орзубекка унинг эшик олдида титраб туриши галати туюлди. У ичкарига кадам куйди. Аёл оркага сузсиз чекинди.
Нимадир кунглига шубха солиб, ичкарига кирганда тескари караб кийинаётган Бердиёрга кузи тушди.
— Сен, сен бу ерда нима килиб турибсан? — У газабдан
титрарди. Орзубек муштумини кисиб уни урмокчи булдию,
ниманидир эслаб шаштидан кайтди.
Бердиёр шундай булиши мумкин дегандай бамайлихо-
тир кийиниб ташкарига чикиб кетди. Мохичехра бир четда
деворга капишиб ранга гезариб турарди. Орзубек узини ту-
толмай икки-уч шалалок тортиб юборди. Бор-йуги ярим
йилгина овунчоги булган аёлнинг юзига туфладида чикиб
кетди. У сихатгохда булган пайтида хам булиб утган вокеаларни уйлаб дам олгандек булмади. Шу билан аёл Орзубекни, у эса аёлни йукламади. Ширин учрашувлар нихоясига
етиб, ёпиглик, козон ёпиглигича колди. Лекин Орзубек узок
йиллар дустим деб ишонган Бердиёрни йукотди. У анча
вакггача гарангсиб юрди.
У шундай хаёлларда турган пайтда келин охиста кириб:
— Адажон, нонушта тайёр, чикингизлар, — деди одоб
билан.
— Килпангламай нарса бул-ей. Ойижон деб менга
айтса хам булардику, — тунгиллади келинининг оркасидан
кйнонаси.
Орзубек аёлининг бу харакатига хам бош чайкаб кулиб кўя колди. Хаммаёк, озода, саранжом-саришта дасгурхонга караб кишининг иштахаси очилади. Чой дамланган,
устига бахмал ёпқич ёпилган, хамма идишлар батартиб.
Келин шу аснода икки коса сариёг кушилган сут олиб
киради. Орзубек сутни ичар экан:
— Жуда мазали булибди, — деб куйди.
— Нима дедингиз, мазали дейсизми, нима унинг ичига
бирор нарса кушилгани йук;-ку. Хизматкор аёл пиширга-юнидек сутга мой кўшган, холос, — жахл килди кайнона.
— Ойижон, унга чой билан туз хам кушганман, —
деди Сурайё таъзим билан узатар экан. Унга жавобан:
— Мансур нега чойга чикмяпти, хали хам ухлаяпти-
ми? Тургизиб, чойга чакириб келсанг булмайдими? — зарда килди Мохинабону.
— Углинг ёш болами, уни ювинтириб, кийинтириб
чакириб келгани. Ишга бориши керак. Кап-каттаа йигит хадемай ота бўлади, — аёлининг сузини кесиб ташлади.
— Битга эрни эплаб, кўнглини топиб тургазмаса нима
килиб юрибди бу ерда. Чакирсин, ищдан чарчаб келгандир, — бобиллади. Келин ерга караганича чикдб кетди. Унинг
кузида ёш йилтирарди. У ётокхонага кирганда Мансур
уйгониб, керишиб ётарди.
— Сизни ойимлар чакдраяптилар. Чойга чиқар экансиз. Боя хам уйготгандим, ойим мени уришдилар, — деди
уйчанг холда.
— Хозирдан чакимчиликни, шикоятни бошладингми? Мен сенинг сузинг билан иш килмайман. Онамнинг
сузи сен учун конун. Буни яхши билиб ол. Иккинчи марта
ойим хақида арз килма, — деди дабдурустдан.
«Бу хам кайнонамнинг углига хар куни ургатган гаплари. Мана бир соатдан кейин эркаклар ишга чикдб кетишади. Ёктирмаган қайнона билан ёлгиз коламан. У менинг
хар битга ишим ва харакатимдан камчилик топади», —
деб эзилиб уйланиб колди.
Кунлар жуда зерикарли ва кийинчилик билан утарди.
Уларнинг молхонасида иккита сигири булиб, битгаси тепонгич эди. Бир куни Сурайё уни согаётган пайтда бехосдан тепиб юборди. У қорнини чангаллаб букчайиб, тураман деб харакат килди, лекин огрикнинг зуридан бакириб,
утириб колди. Молхона томонда келинининг овозини эшииб Мохинабону бир оз кутиб турди. Кейин кунгли бир
хавфни сезиб у томонга юрди. Келинининг аянчли холда
ётишига караб ижирганди.
— Хаммаёгинг мол тезаги булиб кетибдику, нега ялпайиб ётибсан, турсанг булмайдими?
Сурайё жавоб бермади. У инграрди. Вазиятнинг жиддийлигини курган кайнона сигирнинг тепиб юборганини
билиб, дархол касалхонага кунгироқ килди. Кушни хотинни чакириб келинини тургизиб, ювинтириб тез ёрдам
келгунча кийинтириб улгурди. Шу куни Сурайё тугрукхонада саккиз ойлик хомиласидан ажралди.
Мохинабонуга шу керак эди. Энди ундан кутулиш осон.
Орзубекка бу йукотиш огир булди. Чунки у ёлкиз йигит.
Унинг устига Угли хам ёлгаз булди. У тезрок, набира кУриш-
ни, авлод давомчилари куп булишини истаганди.
Мохинабону кунгли колса кетар, деб тугрукхонага Мансурни юбормади. Узи бир марта борди. Лекин онаси, ака-
янгалари ва бошқалар катнаб туришди. Тутрукхонадан
чикаётган куни Сурайё уйлади. Агар Мансур келмаса узларининг уйига кетади. Лекин Орзубекни кистови билан
охирги кун бориб, уйига олиб келищди...
Мохинабону узига якин олган аёллар билан телефонда соатлаб гаплашарди: «Бундок, тузукрок, кийинишни хам
билмайди. Ким айтади йигирма йил рахбар бўлган одамнинг хотини деб тилла такинчоклари хам йук,. Юраверишган эканда чоригини судраб. У ер, бу ерга кудам деб
олиб боришга уяламан. Шунинг кизи нима буларди. Пастлигига боради-да. Шу булиши булса боламнинг хам келажаги булмайди, косаси оқармайди. Бундок тагли-тугли,
куданг ким деса киройи ярашадиган, келажакда боламни
Хам суяб бирор яхши-ёмон кунда корига ярайдиган жойдан куда булишни истагандам».
— Ундай булса шунчаки туй килиб кўйсангиз булмасмиди. ЗАГСдан утказиб нима қилардингиз,—деди кибор,
Узига бахо берган давлатманд дугонаси.
— Мен бу ёгини хам пухта-пишик, килиб куйганман.
ЗАГСдан утаётганда бошкв когозларга кул куйилган. Бирор ерга расмийлаштирилмаган. Гувохнома хам ушанда
сохта эди. Шунчаки йулига бузилган гувохномани беришган
эди. Уни ичини очиб укимасданок, углим менга берган,
мен уни йиртиб ташлаганман.
Присоединяйтесь к ОК, чтобы подписаться на группу и комментировать публикации.
Комментарии 7